Een bewogen jaar voor 11.11.11 in het Midden-Oosten
2020 was alweer een erg uitdagend en bewogen jaar in het Midden-Oosten. Het coronavirus eiste in de regio een zware tol, bovenop de bestaande uitdagingen inzake bezetting, apartheid, oorlog en vluchtelingencrises. Maar ook in moeilijke omstandigheden bleven wij vechten voor beter, samen met onze lidorganisaties en vele partners in Syrië, Palestina, Israël, Libanon en Turkije.
In januari publiceerden we samen met onze Franstalige tegenhanger CNCD-11.11.11 een uitgebreid rapport over de krimpende ruimte voor Palestijnse en Israëlische burgerorganisaties.
Met resultaat: niet alleen mochten we dit rapport toelichten in een parlementaire hoorzitting en werd het rapport geciteerd in VN-rapporten, verschillende van onze aanbevelingen werden ook overgenomen door de federale regering. Zowel de minister van Ontwikkelingssamenwerking als van Buitenlandse Zaken gaven uitdrukkelijk aan onze bezorgheden te delen en actie te zullen ondernemen.
Februari stond eveneens in het teken van de situatie in Palestina. We ijverden er met succes voor dat België op Europees- en VN- niveau een actieve rol speelde in het afwijzen van een Amerikaans annexatieplan voor Palestina.
VN-database nederzettingenbedrijven
Op 12 februari publiceerden de Verenigde Naties ook de VN-Database van nederzettingenbedrijven. Deze database kwam er ondanks enorme Israëlische en Amerikaanse druk op de VN en na jarenlange inspanningen van Palestijnse, internationale en Belgische ngo's, waaronder 11.11.11. Een overwinning voor het internationaal recht, Palestijnse mensenrechten en voor de strijd tegen straffeloosheid, bezetting en annexatie van Palestijns gebied.
De eerste maanden van 2020 stonden helaas echter ook in het teken van een nieuwe militaire escalatie in de Syrische provincie Idlib. We mobiliseerden verschillende parlementsleden om een resolutie in te dienen over de situatie in Idlib. Deze resolutie, die uiteindelijk werd aangenomen in juni 2020, riep de regering op tot een extra humanitaire inspanning en om binnen de VN-Veiligheidsraad te ijveren voor een duurzaam staakt-het-vuren en humanitaire toegang in Idlib.
COVID-19
In maart werkten we mee aan een internationaal rapport over duurzame oplossingen voor Syrische vluchtelingen in Libanon, en in april publiceerden we samen met onze partners in het "Refugee Protection Watch" (RPW) project (Alef, Basmeh & Zeitooneh, PAX en Upinion) een praktijkonderzoek over de impact van COVID-19 in Libanon. Eind maart riepen we de federale regering al op om een bijdrage te doen aan het VN-noodhulpplan voor de impact van COVID-19 in fragiele landen zoals Syrië en Palestina. Met succes: de federale regering kondigde in april 2020 een bijdrage van 22 miljoen euro aan.
Zelf bleven we evenmin bij de pakken zitten. In april en mei 2020 maakten we eigen middelen vrij ter ondersteuning van twee COVID-19 projecten in Syrië en Libanon. Met onze steun konden onze partners Basmeh & Zeitooneh (Libanon) en Olive Branch (Syrië) meer dan 2.000 Syrische vluchtelingen beter beschermen tegen de impact van het COVID-19 virus.
Tegenmaatregelen annexatie
In juni 2020 draaide ons politieke werk op volle toeren. De Kamer van Volksvertegenwoordigers nam op 25 juni twee belangrijke resoluties aan over de situatie in Palestina en in Idlib/Syrië. Samen met onze lidorganisaties speelden we een belangrijke rol in de totstandkoming van deze resoluties.
In een eerste resolutie riep het federale parlement de regering uitdrukkelijk op om een "voortrekkersrol" te spelen op Europees en multilateraal niveau, om te komen tot het opstellen van een lijst van "effectieve tegenmaatregelen" tegen elke Israëlische annexatie van bezet Palestijns gebied. Deze resolutie inspireerde soortgelijke resoluties in Nederland en Luxemburg. Ze zorgde er ook mee voor dat minister van Buitenlandse Zaken Goffin, samen met tien andere Europese buitenlandministers, in juli 2020 de Europese Commissie vroeg om een lijst van tegenmaatregelen op te stellen.
Humanitaire situatie Syrië
Daarnaast nam het parlement op 25 juni ook een Idlib-resolutie aan, die naast extra humanitaire middelen de regering ook vroeg om binnen de VN-Veiligheidsraad alle nodige initiatieven te nemen om het VN-mandaat voor 'cross-border' hulpkonvooien vanuit Zuid-Turkije en Noord-Irak met minstens één jaar te verlengen.
België was tot eind 2020 immers lid van de VN-Veiligheidsraad, en hield er samen met Duitsland de pen vast bij de humanitaire Syriëdossiers. In de aanloop naar een cruciale stemming in de Veiligheidsraad in juli over de verlenging van het cross-border mandaat, riepen we België en andere leden van de VN-Veiligheidsraad op om het cross-border mechanisme te verlengen en zelfs te versterken. Mede dankzij die inspanningen, samen met Syrische en internationale collega’s, werd het VN-mandaat voor cross-border hulp uiteindelijk met 12 maanden verlengd. We waren tegelijk ook ontgoocheld, aangezien slechts één grensovergang behouden bleef in het nieuwe mandaat.
Op 30 juni vond ook een grote (virtuele) Syrië-donorconferentie plaats in Brussel, die georganiseerd werd door de Europese Unie een de Verenigde Naties. Samen met onze Refugee Protection Watch-partners en verschillende andere internationale en Syrische organisaties zorgden we ervoor dat de slotverklaring van deze conferentie een aantal sterke engagementen bevatte m.b.t. duurzame oplossingen en beschermingsmaatregelen voor Syrische vluchtelingen.
Ook tijdens de zomermaanden zaten we niet stil. In augustus publiceerden we een nieuwe RPW-update over de impact van COVID-19 in Libanon, en ijverden we voor concrete steunmaatregelen in de nasleep van de verwoestende explosie in de haven van Beiroet.
In september vroegen we samen met o.m. Vrede vzw aandacht voor de situatie in Noord-Syrië, en eisten we samen met de internationale monitoringsorganisatie Airwars en negen andere organisaties meer transparantie en verantwoording over de inzet van Belgische F-16's in Irak en Syrië. Dit nadat we ervoor zorgden dat de parlementaire resolutie die toestemming gaf voor de ontplooiing van Belgische F-16's, de regering ook vroeg om “een actieve samenwerking en uitwisseling met externe monitoringgroepen en mensenrechtenorganisaties te garanderen.” In de aanloop naar de beslissing (juni 2020) om Belgische F-16's in te zetten maakten we ook duidelijk tegen deze Belgische militaire inzet in Irak en Syrië te zijn.
Nieuw regeerakkoord
Op 30 september bereikten de Vivaldi-onderhandelaars een akkoord over een nieuw regeerakkoord. Na veelvuldige contacten met de onderhandelaars, bevatte het regeerakkoord ook sterke engagementen over het Midden-Oosten.
Het regeerakkoord stelt bijvoorbeeld dat de nieuwe federale regering een voortrekkersrol zal opnemen in de strijd tegen de Israëlische annexatie van bezet Palestijns gebied, via de ontwikkeling van een reeks "tegenmaatregelen" en de verdere uitbouw van een "differentiatiebeleid" tegenover Israëlische nederzettingen. Belangrijk is ook de ambitie om verantwoordelijkheid op te nemen voor de opvang en bescherming van o.m. Syrische vluchtelingen, in het kader van een bredere strategie die uitgaat van de drie internationaal erkende "duurzame oplossingen" voor vluchtelingencrises.
11.11.11 reageerde dan ook tevreden, maar riep tegelijk op om deze veelbelovende ambities snel om te zetten in concrete daden.
In oktober 2020 vroegen we, via de publicatie van een omvattend "Refugee Protection Watch" rapport, opnieuw aandacht voor de situatie van Syrische vluchtelingen. Met resultaat: de Europese Unie nam één van onze centrale aanbevelingen over terugkeer over, en het mandaat van het Europese “Trust Fund” voor de Syriëcrisis werd eind december 2020 verlengd met één jaar.
Strijd tegen apartheid
Eind oktober presenteerde de Speciale VN-Rapporteur voor de situatie in Palestina, Michael Lynk, ook zijn jaarlijkse rapport aan de Algemene Vergadering van de VN. 11.11.11 en CNCD-11.11.11 gaven input aan dit rapport, dat VN-lidstaten oproept tot verdere steun aan de VN-database van nederzettingenbedrijven en de instelling van een handelsverbod met de Israëlische nederzettingenindustrie.
In november richtten we de blik opnieuw op Syrië. Rouba Mhaissen van onze Libanese partnerorganisatie SAWA was één van de centrale "changemakers" in onze najaarscampagne. We bleven ook aandacht vragen voor de humanitaire situatie in Idlib, en organiseerden samen met MOOOV een aantal screenings van het hartverscheurende "For Sama". Daarbij faciliteerden we ook een ontmoeting tussen de makers van For Sama en minister van Ontwikkelingssamenwerking Meryame Kitir.
De laatste maanden van 2020 stonden ook in het teken van de apartheidskwestie in Palestina en Israël. Na een uitgebreide consultatie van onze lidorganisaties en van Palestijnse, Israëlische en internationale experts publiceerden we in december een nieuwe positie over apartheid.
Steun onze partners
Steun onze partners in het Midden-Oosten en help de meest kwetsbaren te ondersteunen.
