De zorgplichtwetgeving: een historische overwinning dankzij druk van onderuit

Op 1 juni is er een belangrijke mijlpaal bereikt op het gebied van mensenrechten en verantwoord ondernemen. Het Europees Parlement heeft gestemd voor een nieuwe zorgplichtwetgeving die bedrijven uit de EU verplicht om de mogelijke negatieve impact op mensenrechten, het klimaat en het milieu in hun wereldwijde waardeketen te voorkomen. Dit is een grote stap vooruit en een overwinning voor mensenrechtenactivisten wereldwijd. Ook leden van 11.11.11 hebben een cruciale bijdrage geleverd aan de totstandkoming van deze wet. Samen met andere organisaties verenigen we ons al enkele jaren in een brede coalitie die opkomt mensenrechten binnen bedrijven. Dat kende sinds 2022 een hoogtepunt met een gezamenlijke campagne vanuit het middenveld. Met succes!

Hoewel dit een belangrijke stap vooruit is, moeten we erkennen dat er nog ruimte is voor verbetering. De volledige aansprakelijkheid van bedrijven is nog niet op tafel gekomen en slachtoffers moeten nog steeds zelf de bewijslast dragen wanneer ze naar de rechtbank stappen. Bovendien krijgt de financiële sector een voorkeursbehandeling ten opzichte van andere sectoren, ondanks haar grote invloed. Het is dus duidelijk dat dit voorstel nog niet ver genoeg gaat maar de toon is gezet. 

Het Europees Parlement heeft een duidelijk signaal afgegeven aan de Europese Commissie en de lidstaten dat de ambitie voor een zorgplichtwetgeving verhoogd moet worden. De komende maanden zullen de EU-instellingen onderhandelen over de definitieve tekst, en we moeten ervoor zorgen dat er geen achterpoortjes zijn. Bedrijven moeten verantwoordelijk gehouden kunnen worden voor de schade die ze aan mens en planeet toebrengen.

De goedkeuring van deze wetgeving is te danken aan de druk van onderuit. Mensenrechtenactivisten, onze leden en vele anderen middenveldsorganisaties hebben zich ingezet voor deze verandering. Strength in Numbers was nog nooit zo krachtig in praktijk gebracht. 

Het is een overwinning voor iedereen die gelooft in rechtvaardigheid en verantwoordelijkheid. We moeten namelijk blijven streven naar een wereld waarin economische activiteiten de waardigheid van mensen respecteren en zorg dragen voor de natuur. In de komende onderhandelingen tussen het Parlement, de Commissie en de lidstaten moeten we ervoor zorgen dat de tekst van de wetgeving nog verder verbeterd en geïmplementeerd wordt.