Graag een economie zonder schade aan mens of milieu
12 Apr 2023
3 minuten
Een peiling van YouGov samen met middenveldorganisaties, waaronder 11.11.11, toont aan dat Belgen grote voorstander zijn van een Europese zorgplichtwetgeving. Die wetgeving kan bedrijven en financiële instellingen verantwoordelijk stellen voor schendingen van mensen- en klimaatrechten veroorzaakt door spelers uit hun waardeketen.
Arbeiders die op onmenselijke uren onder bedreiging en fysieke mishandeling verplicht werden door te werken op een Braziliaanse wijngaard. Massale ontbossing van regenwoud in Ghana en Ivoorkust voor chocolade van Nestlé en Callebaut. Chauffeurs voor een leverancier van AB Inbev, migranten van arme landen zoals Venuzuela en Haïti, die van 4u ‘s ochtends tot middernacht moeten doorrijden onder dreiging van een loeiend alarm bij stilstand.
Op regelmatige basis komen praktijken als deze aan het licht. De betreffende bedrijven verontschuldigen zich en beloven beter te doen in de toekomst. In enkele gevallen worden ze beboet door lokale wetgeving of aangeklaagd door NGO’s. Een Europese zorgplichtwet dringt zich op, daar blijkt ook België achter te staan.
Peiling
Bij een peiling van YouGov gaf 61% van de Belgen aan voorstander te zijn van een wetgeving die personen getroffen door de gevolgen van de klimaatverandering toelaat gemakkelijker bedrijven die grote hoeveelheden broeikasgassen uitstoten voor de rechter te dagen.
Bijna twee op de drie Belgen (64%) wil dat banken verantwoording moeten afleggen voor schendingen van de mensenrechten en de klimaat- en milieuschade door bedrijven waar zij in investeren of geld aan lenen. 7 op de 10 Belgen zijn ook akkoord met een richtlijn die bedrijven verplicht hun totale uitstoot van broeikasgassen te verminderen.
Ook geeft 80% van de Belgen aan voorstander te zijn van een EU-regelgeving die bedrijven verplicht om hun uitstoot van broeikasgassen te verminderen om de VN-doelstelling om de opwarming van de aarde tot 1,5 graden te beperken.
Banken
Bij schade aan mens of klimaat wordt vaak enkel gedacht aan producenten van goederen, terwijl ook financiële instellingen zich hier schuldig aan maken. Zo won BNP Paribas recent de ‘fuck the future’ award als grootste vervuiler.
In praktijkonderzoek dat FairFin in 2021 deed naar de cacaosector komt BNP Paribas namelijk naar voor als belangrijke financierder van bedrijven die betrokken zijn bij allerlei wantoestanden. Zowel kinderarbeid, uitbuitingen en landroof kwamen voor in de toeleveringsketens van bedrijven die de bank financiert. Ze blijft ook investeren in bedrijven die steenkool, olie en gas ontginnen of produceren. En BNP Paribas is een van de grootste fondsenschieters voor verschillende oliebedrijven zoals Shell en Repsol.
Stemming
Op 24 en 25 april vindt er een beslissende stemming over zo’n zorgplichtwet plaats in het Europees Parlement. De commissie Juridische zaken (JURI), die de lead heeft in de besprekingen in de negen verschillende betrokken parlementaire commissies, zal dan de tekst bespreken. De finale plenaire stemming omtrent de positie van het Europees Parlement over de voorgestelde richtlijn is voorzien eind mei.
Sinds de voorgestelde richtlijn bij het Europees Parlement is ingediend, zouden volgens de European Coalition for Corporate Justice verschillende financiële instellingen minstens 100 miljoen euro hebben uitgegeven om bij de EU te lobbyen. Landen als Frankrijk hebben gelobbyd om de financiële sector uit te sluiten van deze toekomstige EU-wetgeving.
