Shrinking space ten (wereld)top
Activisten in Sharm el-Sheikh en Bali slaan alarm: “waar kunnen wij onze kritische stem laten horen?” Op het moment van de COP 27 in Egypte vindt ook de G20 plaats in een ander toeristisch oord, het Indonesische eiland Bali. De lokale autoriteiten hebben een resem maatregelen uitgevaardigd om de topontmoeting met o.a. Biden, Macron en Xi in goede banen te leiden, maar de lokale activisten zien dit als het inperken van mensenrechten: er zijn geen samenscholingen mogelijk en wie op straat komt riskeert opgepakt te worden.
Wat doet de G20?
"Recover Together, Recover Stronger”, deze slogan was het afgelopen jaar niet weg te slaan uit het Indonesische straatbeeld. Onder dit moto hoopte Indonesië, als voorzitter van de G20, de pandemie aan te pakken. Dit leiderschap wordt momenteel afgesloten met de G20, waarin duurzaam herstel van de wereldeconomie na Covid centraal staat.
De G20 ontstond in 1999, midden in de Aziatische economische crisis, en brengt de leiders van de twintig grootste economieën bijeen, samen goed voor 75% van de wereldhandel. Destijds lag de nadruk op het stabiliseren van de internationale financiën. Ondertussen staan ook andere zaken hoog op de agenda, zoals het aanpakken van de klimaatcrisis, internationale handel en veiligheid.
De Indonesische president Joko Widodo vloog in juni naar Oekraïne en Rusland om de onderhandelingen uit het slop te halen. Maar hij kwam van een kale reis terug. Toch bleef hij aandringen op de aanwezigheid van Poetin op de G2O. De recente ontwikkelingen houden Poetin echter in Moskou, het wordt dus buitenlandminister Lavrov die de wereldleiders in de ogen zal moeten kijken. Bij de videotoespraak van president Zelenskyy verliet hij trouwens de zaal, waarbij Zelenskyy fijntjes opmerkte dat het eigenlijk een G19-top was.
Gemuilkorfd middenveld tijdens de G20
Het Indonesische middenveld heeft samen met internationale ngo’s een jaar lang diverse meetings georganiseerd om hun eisen voor te bereiden, maar kijkt nu met lede ogen toe hoe de lokale autoriteiten de bewegingsvrijheid in en buiten Bali aan banden leggen. Dewy Puspa van de nationale milieukoepel Walhi, een partner van 11.11.11: “Waarom wordt een groot deel van de bevolking ‘gemuilkorfd’ terwijl de wereldleiders het internationale podium opeisen?”
Ze verwijst hierbij naar een resem restricties zoals enkel online onderwijs gedurende één week en het verplicht thuiswerken. Er mogen bovendien geen bijeenkomsten worden gehouden en het verkeer in Zuid-Bali wordt strikt ingeperkt. De autoriteiten hebben 18.000 veiligheidsagenten opgetrommeld, en hebben beklemtoond dat buitenlanders die deelnemen aan manifestaties zullen uitgewezen worden. Dewy: “De democratie wordt het zwijgen opgelegd, wij hebben toch ook het recht om onze standpunten uit te dragen? Waarom worden wij geïntimideerd en worden onze acties aan banden gelegd? Walhi heeft alle acties in Bali voor deze week geannuleerd, we worden momenteel constant geobserveerd door de overheid.”
Vorige week werden ook actievoerders van Greenpeace bedreigd tijdens hun fietsactie naar aanleiding van de G20. Ze werden voortdurend gestopt door veiligheidspersoneel, vervolgens aangehouden in Oost-Java en moesten ze een verklaring ondertekenen dat ze hun actie zouden stopzetten en geen amok zouden maken tijdens de G20.
De democratie wordt het zwijgen opgelegd, wij hebben ook het recht om onze standpunten uit te dragen, maar we worden geïntimideerd. Waarom wordt een groot deel van de bevolking ‘gemuilkorfd’ terwijl de wereldleiders het internationale podium opeisen?
.. en op COP 27?
Edo Rakman, een collega van Dewy woont momenteel de COP bij en zou liever een meer leidende rol zien van Indonesië in het beteugelen van de klimaatcrisis. “Onze regering wentelt zich in valse beloftes om de emissies aan te pakken, maar ondertussen gaat de ontbossing voor o.a. nieuwe mijnbouwprojecten of plantages gewoon door.”
Maar veel kritiek kunnen klimaatactivisten ook in Sharm el-Sheikh niet uiten. Er zijn enkel acties toegelaten binnen de ngo-zone van de COP, men mag geen specifiek land, leider of bedrijf vermelden bij het actievoeren en lokale activisten wordt het moeilijk gemaakt om de ngo-meetings bij te wonen. “We proberen creatief te zijn door bijvoorbeeld sommige nationale symbolen te gebruiken, zoals Pikachu tijdens een actie tegen de Japanse regering die nog steeds fossiele projecten financiert.”
De Indiase klimaatactivist Ajit Rajagopal werd voor het begin van de COP gearresteerd kort na zijn vertrek voor een achtdaagse wandeling van Caïro naar Sharm el-Sheikh, om het bewustzijn over de klimaatcrisis aan te wakkeren. Hij liep met een bord met ‘Climate Justice’ in de hand. Ook zijn Egyptische advocaat werd 24u vastgehouden omdat hij ‘de autoriteiten niet had verwittigd van deze actie’. Tientallen andere mensen werden gearresteerd toen zij deelnamen aan mini-klimaatacties.
Sanaa Seif, de zus van politiek gevangene Alaa Abd el-Fattah, werd daags na haar toespraak op de COP beschuldigd van spionage en “het verspreiden van vals nieuws” door een aanhanger van de president, die een klacht neerlegde. De beschuldigingen houden verband met haar publieke steun voor haar broer. Tijdens haar toespraak in het paviljoen van de Duitse delegatie kreeg ze allerlei verwijten toegeschreeuwd door een Egyptisch parlementslid, eveneens een felle voorstander van president Abdel Fatah al-Sisi. Hij werd door het personeel van de UNFCCC de kamer uitgestuurd.
Dewy Puspa: "We willen ons werk voor mensenrechten en milieubescherming verder zetten, we houden ons nu even stil, maar eens het G20/G19-circus voorbij is, gaan we onze civiele ruimte terug claimen, met nog meer vastberadenheid dan ervoor."
