Met een twintigtal zijn ze, vrouwen van alle leeftijden die naar de gemeente Cayambe zijn gekomen om te praten over hun strijd voor gelijkheid. Sommigen uitgedost met de typische kleurrijke poncho's die je zo vaak in het Andesgebergte ziet, anderen met sportieve trainingsjas of stijlvolle kantoorjurk.
Ze zijn goedlachs, maar de meesten toch duidelijk wat vermoeid. Ze komen dan ook van ver via stoffige wegen naar hier met kleine taxibusjes. De lange oncomfortabele tocht is voor hen geen bezwaar. Een kleine moeite om te bouwen aan een Ecuador waar vrouwen écht gelijk zijn.
'Neen'
De 26-jarige Rubi Farinango is een van de jonge vrouwen op deze feministische bijeenkomst. "Het is tijd om samen 'neen' te zeggen tegen het geweld", verklaart ze haar aanwezigheid. Iedere week worden er in Ecuador drie vrouwen vermoord, omdat ze nu eenmaal vrouw zijn. De overheid, die geen al te eenduidig genderbeleid voert, heeft twee jaar geleden zelfs wetten in het leven geroepen om paal en perk te stellen aan die femenicidos of vrouwenmoorden.
Ook seksueel geweld is schering en inslag. Vier op tien vrouwen komt ermee in aanraking. De Verenigde Naties klaagden het hoge aantal verkrachtingen in Ecuador al aan. "Ik heb het met leeftijdsgenoten dikwijls over gendergeweld. Hoe we er best mee omgaan en wat we eraan kunnen doen", gaat Rubi verder. Dat debat voeren blijkt niet zo vanzelfsprekend. "Veel jongeren zwijgen uit angst. Daarom hebben we ervoor gezorgd dat we op lokaal niveau in een veilige omgeving over alles kunnen praten."
Toch overheerst het gevoel dat vrouwenrechten geen prioriteit zijn. Sinds 2014 zijn in Ecuador meer dan 200 vrouwen aangeklaagd omdat hun zwangerschap vroegtijdig was afgebroken. Alleen al in 2017 werden meer dan 60 vrouwen hiervoor veroordeeld. Het is typerend voor de situatie in Ecuador, waar mannen de sleutels van de macht in handen hebben.
"We komen van heel ver", zegt Mercedes Andrago. De feministe van het eerste uur heeft een lange strijd voor gelijkheid achter de rug. "Vroeger mochten we als vrouw zelfs niet studeren. 'Waarom wil je studeren? Het enige wat je met pen en papier zou doen, is liefdesbrieven schrijven', dat was vroeger de kijk op onderwijs voor meisjes. Maar zonder opleiding geraak je niet aan een waardige job."
Sterk
Ook taboeonderwerpen als seksueel genot passeren tijdens het gesprek hier de revue. Soms eindigt een discussie in een grappige anekdote en gelach. Bij complexe onderwerpen, zoals hoe de gezondheidszorg geen rekening houdt met de problemen van de inheemse vrouwen, is sereniteit het sleutelwoord. "De vrouwen moeten hier twee keer sterk zijn", zegt Clara Merino. Vanuit hoofdstad Quito ondersteunt haar organisatie Luna Creciente bijeenkomsten zoals deze, waardoor meer dan 6000 vrouwen bereikt worden. "De levens van vrouwen worden bepaald door hun gender, dus hun vrouw-zijn, maar ook door hun etniciteit. Twee keer zijn ze benadeeld."
Na de discussies is het tijd voor het eten. Tussen de bonensoep en het hoofdgerecht, kip met rijst en bakbananen, zingt de jonge Rubi een lofzang voor groepsgesprekken zoals die van vandaag. "Ik ben gek op samenkomsten als deze", zegt ze met een brede glimlach. "Het toont dat je kan verder bouwen op de kracht en het werk van andere generaties."
Gelijk heeft ze. Vrouwen van alle leeftijden en achtergronden spreken in Ecuador net als hier op regelmatige basis af. Zo plaveien ze de weg voor de volgende generaties sterke vrouwen.
De Ecuadoraanse feministen komen niet alleen op voor mensenrechten, ze zijn gedwongen om ook weerwerk te bieden tegen de continue druk op hun engagement. Mercedes Andrago getuigt:
"De strijd voor mensenrechten is een met vallen en opstaan. Vroeger wilde men niets weten van vrouwen. Telkens ik op straat kwam voor mijn rechten, werd ik aangesproken met de vraag wat ik eigenlijk aan het doen was. 'Moet jij niet thuis zijn? Je zou beter meer koken, wassen en kuisen. Want je hebt blijkbaar tijd te veel, als je hier kan komen protesteren.'
Ik heb me ook ingezet tijdens acties voor landherverdeling. Toen ben ik zelfs persoonlijk met de dood bedreigd. In die tijd moest je als activist zelfs onderduiken. Maar we strijden niet voor radicale gelijkheid om gewoon iets om handen te hebben. We willen geen verandering omdat we gek zijn, we willen verandering om als gelijken aanzien te worden."
Dit artikel verscheen eerder op de website van de progressieve vrouwenbeweging zij-kant. Een ingekorte versie van deze reportage verscheen eerder in Vizine, het magazine van de vrouwenvereniging VIVA-SVV.
Auteur: Dries Merre
