Internationale Vrouwendag: "Ik laat me inspireren door sterke vrouwen”
Op Internationale vrouwendag neemt leading lady Els Hertogen ons mee op haar pad naar het directeurschap van 11.11.11. Ze zet vier vrouwen in de kijker die haar onderweg geïnspireerd hebben.
“Ik ben in de positie van directeur gerold vanuit mijn passie voor het middenveld en internationale solidariteit”, vertelt Els. Het sociaal engagement werd er haar met de paplepel ingegeven: haar ouders waren de trekkers van de 11.11.11-beweging van haar geboorteplaats Kiewit. Van haar grootvader kreeg ze mee dat het ieders plicht is om onrecht te zien én ernaar te handelen. “De Golfoorlog brak uit toen ik elf jaar was. Ik was daar zo van aangedaan, dat ik er een gedicht over schreef en in de klas voorlas. Ook heb ik mij in het middelbaar gesmeten in de antiracismebeweging.”
Een grote inspiratiebron voor Els toen was Nina Simone. “Ik merk dat vrouwelijke artiesten mij aantrekken: zo goed als mijn volledige cd-kast zat vol vrouwen. Nina maakte carrière in een tijd dat dat niet zo evident was als zwarte vrouw. Ik vond haar muziek vooral heel mooi, maar dan besefte ik ook dat ze heel openlijk racisme en ongelijkheid aanklaagde. Ze zat helemaal in de civil rights movement, ook al kon dat haar carrière schaden. Ze liet zich inspireren door Bach en Chopin, dat toont hoe ze verschillende culturen meenam in haar muziek. Los daarvan was ze ook gewoon heel erg gedreven en raakt ze mij nog keer op keer.”
Internationale solidariteit in het middenveld
Na haar studie Politieke Wetenschappen droomde Els al van een job bij 11.11.11. “Maar door gebrek aan ervaring mocht ik niet eens op gesprek gaan. Ik kreeg gelukkig de kans om onderzoek te doen over ontwikkelingssamenwerking. Daarna ben ik toch bij 11.11.11 terecht gekomen en heb ik hier elf jaar lang in verschillende functies gewerkt. Toen ik het gevoel had dat ik niet meer met nieuwe ideeën kon komen, ging ik weer onderzoek doen: ditmaal over het Vlaamse middenveld. Maar ik voelde al snel dat ik mezelf niets wijs kon maken: Ik geloof zo hard in de kracht van het middenveld, dat ik er wel een deel van moest uitmaken. En met mijn passie voor internationale solidariteit, is er geen betere plaats dan bij 11.11.11. Dus ben ik teruggekeerd.”
Samenwerking met vrouwenorganisaties
In een koepelorganisatie kom je natuurlijk vaak in contact met andere middenveldorganisaties. Daar is vrouwenrechtenorganisatie Aidprofen van Passy Mubalama één van. “Door samen te werken met zo’n organisaties steunen we bij 11.11.11 vrouwen wereldwijd. Want dat is nog steeds heel erg nodig. Passy werkt in Oost-Congo, een heel complexe context die nu nog meer onder druk staat door de komst van de rebellen. Vrouwen worden er dagdagelijks slachtoffer van aanranding en bruut seksueel geweld. Ze vangt slachtoffers op en geeft ze psychologische ondersteuning. Ook organiseert ze daarnaast gesprekken met vrouwen én mannen over ongelijkheid, in de hoop dat meer vrouwen zich meer vrouwen politiek engageren. Ik respecteer haar zo omdat ze in een onveilige context toch haar seat at the table heeft opgeëist. Toen ze op bezoek was in België en wij, twee vrouwen, ‘s avonds samen naar huis reden, vertelde ze mij dat dat onmogelijk zou zijn in Congo. Zo’n kleine verhalen tonen het grote belang van haar werk.”
Enkele jaren geleden vertrok de voormalig directeur bij 11.11.11 en lag voor Els de vraag voor het directeurschap op tafel. “Ik had nooit de ambitie om directeur van een organisatie te worden”, vertelt Els, “Maar ik voelde dat het juist zat. In het begin moet je als leidinggevende altijd nog wat zoeken naar je eigen manier, anderen kopiëren werkt toch niet. Voor mij zijn die menselijke relaties heel belangrijk. Toen ik las over Jacinda Ardern, de voormalige premier van Nieuw-Zeeland, sprak haar stijl mij heel erg aan. De manier waarop zij omging met aanslagen op een moskee en met de coronamaatregelen waren telkens heel verbindend. Ze gaf mij ook de geruststelling dat empathisch leiderschap geen zwak, maar net heel sterk leiderschap is. Niet veel politieke leiders durven zo’n uitspraken doen.”
Empatisch leiderschap is sterk leiderschap
Kleine acties met grote impact
Els is naast haar werk ook 11.11.11-vrijwilliger bij haar lokale afdeling. “Het is een meerwaarde dat ik die dubbele rol heb: bij interne discussies zal ik altijd de vrijwilligers voorop zetten. Mijn hart ligt bij de beweging.” Toch is het niet altijd evident om alle balletjes in de lucht te houden. Als het even te veel wordt, haalt Els haar kracht uit menselijke relaties: “Soms moet ik mijn computer dichtdoen en zet ik mij bij mijn drie dochters. Mijn oudste is nu zestien en interviewde onlangs Sofie Peeters, beter bekend als ‘Femme de la Rue’. Zij maakte in 2012 een documentaire die heeft geleid tot de Seksismewet. Ze heeft op zo’n jonge leeftijd iets durven aankaarten, zonder op voorhand te beseffen dat ze het maatschappelijk debat zou aanwakkeren. Ze heeft heel wat over zich heen gekregen, maar ze stond er wel. Ze maakte toen impact op mij, op de samenleving en nu meer dan tien jaar later nog steeds op jonge vrouwen zoals mijn dochter. Kleine acties die een grote impact hebben, dat houdt niet alleen mij, maar ook al onze vrijwilligers gaande.”
