Inheemse gemeenschappen als stewards van klimaat en biodiversiteit
Tien keer de oppervlakte van België, zoveel tropisch regenwoud zijn we de afgelopen twee jaar wereldwijd verloren. Nooit eerder zag onze aarde zoveel van zijn kostbaar tropisch woud verdwijnen. Een point of no return lijkt niet veraf; een kantelpunt waarbij het woud versneld aftakelt door zichzelf versterkende bedreigingen. Maar gelukkig zijn er changemakers, mensen die er alles aandoen om deze bedreigingen terug te draaien.
BOS+ nomineerde Fermin Chimantani als zo’n changemaker, in het kader van de corresponderende campagne van 11.11.11. Hij is het boegbeeld van de inheemse gemeenschappen in Peru en begrijpt dat inheemse gemeenschappen een cruciale rol vervullen bij het behoud en de bescherming van het Amazonewoud. Reservaten van inheemse gemeenschappen zijn schoolvoorbeelden van hoe we het tropisch woud moeten beschermen. Op onderstaande kaart zie je welk gebied lokale inheemse gemeenschappen van de Waorani kunnen vrijwaren van boskap.
Hoe werkt BOS+ samen met Fermín en inheemse gemeenschappen?
Inheemse gemeenschappen zijn cruciaal in het kostenefficiënt tegengaan van klimaatsverandering en het behouden van de biodiversiteit. Hun levenswijze houdt bossen en andere ecosystemen op hun grondgebied in stand waardoor broeikasgassen in de vegetatie en de grond worden gehouden. Daarnaast zijn ze ook nog eens echte stewards van de biodiversiteit.
Effectieve en rechtvaardige natuurbescherming kan dus enkel worden bereikt als inheemse gemeenschappen rond de reservaten betrokken worden in het beheer ervan. Maar al te vaak worden inheemse gemeenschappen van hun grondgebied verdreven, waardoor hun levenswijze in gedrang komt. Hoewel de rechten van deze gemeenschappen steeds meer worden vastgelegd in wetgevende kaders, zijn inheemsen vaak nog geen officiële bezitters van hun eigen territorium, en worden ze er zelfs voor vermoord.
BOS+ neemt het op voor deze gemeenschappen, en zet in op het versterken van de communities in co-beheer: samen en op gelijke basis met de overheid. BOS+ oppert, naast het respecteren van de landrechten van inheemse gemeenschappen, de erkenning dat inheemse gemeenschappen een belangrijke bron van kennis zijn. Er worden levensplannen opgesteld waarin de duurzame wijze waarop de gemeenschappen omgaan met het landschap op lange termijn wordt vastgelegd. Daarnaast worden inheemse organisaties versterkt om zich beter te kunnen laten gelden tussen andere actoren en tegenover de overheid. Door capaciteitsopbouw wordt gezorgd voor een duurzamere productie en verbeterd inkomen; wat bijdraagt tot een sterkere positie van de inheemse gemeenschappen.
Fermín speelt in dit verhaal een sleutelrol. Al meer dan tien jaar geeft hij dit co-beheersmodel mee vorm. Van 2011 tot 2017 was hij verantwoordelijk voor het beheer van het Amarakaeri-reservaat, dat mede dankzij hem op de groene lijst van best beheerde natuurgebieden ter wereld staat.
Sinds 2017 is hij voorzitter van ANECAP, de koepelorganisatie van inheemse gemeenschappen die Peruviaanse natuurreservaten co-beheren. Een rol die hij met glans vervult. Hij verdedigt hun rol als gelijkwaardige partners op nationaal niveau, draagt het co-beheermodel internationaal uit en consolideert de financiële zelfredzaamheid van de reservaten. Fermí protesteert, schrijft beheersvoorstellen en zorgt ervoor dat die vertaald worden in actie op terrein, voor de bescherming van enorme oppervlaktes Amazonewoud. Zo heeft hij een enorme positieve impact op mensenrechten, biodiversiteit en klimaat.
