Ingediend: wetsvoorstel voor een Belgische zorgplichtwet!
De teerling is geworpen: sinds april 2021 ligt een voorstel voor een Belgische zorgplichtwet op de tafel van het federale parlement. Het voorstel is een antwoord op de aanhoudende vraag van Belgische NGO’s en vakbonden en is geïnspireerd op het gezamenlijke Memorandum dat ze in oktober 2020 opstelden.
Zorgplicht?
Zorgplicht is een nieuw woord dat de combinatie maakt van de “plicht tot zorgvuldigheid” (of “due diligence” in het Engels) en de “plicht tot herstel”. Zorgplicht houdt dus voor bedrijven zowel een plicht in om na te gaan of er in hun waardeketen geen schendingen plaats vinden van mensenrechten, arbeidsrechten en milieunormenschendingen, als een plicht om de slachtoffers van die schendingen herstel aan te bieden. Een zorgplichtwet biedt slachtoffers de mogelijkheid om een bedrijf in het land van herkomst ter verantwoording te roepen en compensatie te vragen voor geleden schade.
Sluit België aan bij de kopgroep?
Terwijl andere Europese landen al een wet of wetgevingsinitiatieven inzake zorgvuldigheidseisen hebben, loopt België achter. Dit wetsvoorstel is dus een stap in de goede richting, en ligt in de lijn van de initiatieven die op Europees en VN-niveau lopen.
Het voorstel werd op 2 april ingediend door Vooruit en PS en kreeg meteen de steun van GROEN, Ecolo en CD&V. Op 22 april stemde het federale parlement voor de inoverwegingneming van het wetsvoorstel. Deze behandeling door het federale parlement net voor de trieste verjaardag van de instorting van de textielfabriek Rana Plaza in Bangladesh is zeer symbolisch.
Voorstellen uit Memorandum overgenomen
NGO’s en vakbonden zijn verheugd dat dit wetgevend initiatief voorstellen overneemt uit het Memorandum dat ze in oktober 2020 publiceerden, zoals de toepassing op alle bedrijven die in België gevestigd of actief zijn, maar rekening houdend met de bedrijfsgrootte en de aard van de sector; de plicht om een zorgplan op te stellen en dit publiek te maken; de aanwijzing van een onafhankelijk orgaan om de naleving te begeleiden en te controleren; de toepassing voor zowel de aanvoerketen als de afzetketen (samen: de waardeketen); de toegang tot de rechter voor slachtoffers van schendingen, maar ook voor mensenrechtenorganisaties die namens hen optreden, enz.
Het Memorandum “Essentiële bouwstenen voor een Belgische Zorgplichtwet” werd opgesteld door de drie vakbondsfederaties ABVV, ACLVB, ACV, Amnesty International België, de twee koepels 11.11.11 en CNCD-11.11.11 en de volgende van hun leden: achACT, Broederlijk Delen, Entraide & Fraternité, FIAN Belgium, FOS, Justice & Paix, Oxfam België, Solsoc, Vredesactie, WSM.
