Boeren in Indonesië verzetten zich tegen steengroeve en dam, politie intimideert en arresteert
De Boeren in het district Purworejo in Centraal-Java (Indonesië) organiseren momenteel een strijdvaardig en noodzakelijk protest. De bouw van de Bener-dam, en de komst van een Andesiet-steengroeve even verderop in Wadas, vormen namelijk een grote bedreiging voor hun levensonderhoud. Twee van onze lokale partners ondersteunen dit verzet: Walhi en Solidaritas Perempuan.
Controversiële steengroeve in Wadas
De 61-jarige Yatimah, en honderden dorpsgenoten in Wadas, proberen hun dorp met hand en tand te verdedigen. Zij hebben zich verenigd in de Beweging ter Bescherming van het Milieu in Wadas (GEMPA DEWA) omdat hun inkomen afhankelijk is van de vruchtbare grond die nu bedreigd wordt door de steengroeve.
GEMPA DEWA werd niet geconsulteerd bij de opmaak van de milieu-impactstudie van de dam en de steengroeve. Beide projecten werden opgenomen in één studie omdat de dam gebouwd zal worden met stenen uit Wadas.
Yatimah: “Wadas is een bergdorp: het water moet goed beheerd worden om deze plek vruchtbaar te houden. Bovendien hebben we als huisvrouwen ook thuis water nodig. De komst van de mijn zal onze waterbronnen uitdrogen en door het stof zullen wij en onze kinderen ziek worden. Ook het transport dat er mee gepaard gaat en de dynamiet die gebruikt zal worden vormen een ernstige bedreiging voor ons dorp.”
Legitiem verzet
Fadjar is één van leiders van GEMPA DEWA-jongeren. Hij vertelt over de intense strijd van het dorp tegen de steengroeve. “In 2018 begon de overheid met haar propaganda over de Bender dam. Alle dorpen van het district kregen te horen wat de voordelen zouden zijn, maar er werd ons niets verteld over de nadelen. Via een lek bij de administratie kregen wij te horen dat de stenen voor de dam bij ons zouden gekapt worden. Dit was het startsein van onze campagne tegen de steengroeve, met verschillende demonstraties en een barricade tegen het materiaal voor de steengroeve.”
"Volgens het lokale bestemmingsplan is de site van de mijn en de dam beschermd gebied. Het dient beheerd te worden door de lokale bevolking als waterwingebied. Daarnaast is het gebied ook vatbaar voor aardverschuivingen en aardbevingen."
“We kregen geen enkele respons op onze vragen. Uit wanhoop hadden we in april 2021 een informele babbel met lokale agenten waar we onze kant van het verhaal uit de doeken deden. Dat hadden we beter niet gedaan. Slechts een paar dagen later viel een peloton agenten ons dorp binnen om onze barricade op te breken. We hebben ons verzet, maar we werden uiteindelijk compleet weggevaagd, zeker op het moment dat de politie traangas inzette. Er werden 11 mensen gewelddadig gearresteerd en ook vrouwen werden het slachtoffer van deze brute inval.”
Dit voorval heeft een groot trauma geslagen. Sindsdien hebben ze hun eigen veiligheid nog beter georganiseerd, en wordt iedere ‘indringer’ gesignaleerd. “We blijven onze toekomst in Wadas verdedigen”, klinkt Fadjar strijdvaardig.
Strategische projecten
Hoe komt het dan dat er in dit gebied toch een milieuvergunning wordt afgeleverd? Voor Fadjar is het antwoord duidelijk: “De nationale overheid beschouwd dit project - de tweede hoogste dam in Zuidoost-Azië - als een Nationaal Strategisch Project. Bij deze projecten wordt zware druk gezet op de lokale overheid om de vergunningen snel af te leveren. Deze dam is slechts één van de 65 nationale projecten die momenteel in uitvoering zijn. “
Yatimah wijst ook naar de problemen met de vergoedingen die de boeren in Bener hebben ontvangen. “Ongeveer een derde van de gronden die verworven werden zijn effectief betaald aan de eigenaars, de overgrote meerderheid wacht dus nog op haar centen, terwijl ze hun land niet meer kunnen bewerken.
Voor wie wordt deze dam gebouwd?
Himawan van WALHI Yogyakarta stelt zich grote vragen bij het doel. De rapporten stellen dat het water verdeeld zal worden over 3 districten, waarbij een deel van het water de nieuwe, controversiële luchthaven in Yogjakarta zal bevoorraden. Dit wakkert uiteraard het wantrouwen van de lokale bevolking nog harder aan. Himawan: “Indien de overheid zou kunnen aantonen dat de lokale bevolking er beter van wordt, dan zullen de mensen wellicht veel meer open staan voor de dam. Maar de overheid heeft niet eens een inspanning gedaan om een grondige economische impactstudie uit te voeren.”
"Samen met een coalitie van ngo's hebben we daarom een rechtszaak aangespannen om de vergunning voor beide projecten alsnog ongedaan te maken. Solidaritas Perempuan neemt hierin de leiding. In onze klacht stellen we dat de 2 projecten duidelijk in strijd zijn met een dozijn wetten en conventies die in voege zijn. Het is nu wachten op de uitspraak."
Dit verhaal werd opgetekend na een ontmoeting met Fadjar en Yatimah op 14 januari. Bij het publiceren van dit artikel vernemen we dat op 7 februari het dorp werd omsingeld door honderden agenten in gevechtsuitrusting. Op 7 en 8 februari werden tientallen mensen, inclusief Fadjar en minderjarigen opgepakt. 11.11.11 volgt samen met Walhi en SP de gebeurtenissen op de voet.
Ondertussen heeft Wadas ook een petitie gelanceerd om deze wanpraktijken aan de kaak de stellen. De petitie heeft in slechts één dag tijd meer dan 36.000 handtekeningen verzameld en we''re still counting.
