Balans na de aardbeving: “Nadat ze overdag noodhulp hebben verdeeld, brengen ze de nacht door in hun auto.”
Willem Staes 11.11.11-expert Midden-Oosten is samen met projectcoördinator Shaymaa Mostafaa in het aardbevingsgebied in Zuid-Turkije om lokale organisaties ter plaatse te ondersteunen. Ondanks de drukke, emotionele dagen zoekt hij even tijd en internettoegang om ons een update te geven.
Wat doen jullie daar?
“Samen met mijn collega Shaymaa ben ik een week in het aardbevingsgebied in Zuid-Turkije. In de eerste plaats om onze lokale partnerorganisaties een hart onder de riem te steken en praktische steun te bieden bij hun werk. Zowel Olive Branch (OB), Basmeh & Zeitooneh (B&Z) als Women Now zetten in de eerste dagen na de aardbeving onmiddellijk allerlei noodhulp- en reddingsacties op, maar hebben te kampen met een gebrek aan man- en vrouwkracht doordat ook veel van hun medewerkers het aardbevingsgebied ontvluchtten.
Naast de flexibele financiële hulp die we vanuit 11.11.11 vrijmaakten, willen we onze partners ook praktisch ondersteunen deze week. We helpen mee noodhulp te verdelen in steden als Gaziantep, Urfa, Reyhanli, Antakya, Kahramanmaras en Islahiye. Tegelijk kunnen we zo met alle partners overleggen hoe we deze crisis gaan aanpakken de komende weken en maanden.
We proberen ook van de gelegenheid gebruik te maken om met tientallen Syriërs en Turken te praten en de specifieke impact van de aardbeving beter in kaart te brengen.
Bijzondere aandacht gaat daarbij naar de mogelijke impact van de aardbeving op de sociale relaties tussen Turken en Syriërs. Zo verzamelden we al heel wat alarmerende verhalen over Syrische vluchtelingen die uit hun tijdelijke opvang werden gegooid om plaats te maken voor Turken, een toename van het anti-Syrische discours op sociale media, en discriminatie bij de verdeling van hulp.
Maar evengoed stelden we al een positieve impact vast, waarbij Turkse burgers die nu geholpen worden door Syrische organisaties een positiever beeld krijgen van diezelfde Syrische vluchtelingen.”
Turkse burgers die geholpen worden door Syrische organisaties krijgen een positiever beeld van diezelfde Syrische vluchtelingen.
Wat blijft jullie bij?
“In de eerste plaats is er natuurlijk de verpletterende humanitaire impact van de aardbeving, waar je niet naast kan kijken. Het gaat hier echt over een ramp van Bijbelse proporties, een Armageddon dat de regio getroffen heeft, zowel in Turkije als in Syrië.
We kwamen in een onofficieel vluchtelingenkamp aan de rand van Gaziantep, dat niet erkend is en geen enkele hulp krijgt, behalve van lokale organisaties zoals Basmeh & Zeitooneh. Eigenlijk is ‘kamp’ niet het juiste woord om die plek te beschrijven: het is een hoopje zeilen en enkele kampvuurtjes. Kinderen die er bij ijskoude temperaturen blootsvoets rondlopen, dat gaat je niet in je koude kleren zitten. Hele steden zijn tot puin herleid, overal zie je geïmproviseerde tentenkampjes aan de kant van de weg, in de velden, …”
Hoe zit het met de psychologische impact?
"De psychologische impact van de aardbevingen is enorm groot en zal nog lang nazinderen, ook als de huizen weer heropgebouwd zijn. Werkelijk iedereen die we hier spreken is getraumatiseerd door de gebeurtenissen. Van de mensen wiens huis niet verwoest werd door de aardbeving, slapen er velen een maand na de feiten nog steeds in hun auto, uit vrees voor een nieuwe aardbeving. Inclusief verschillende collega’s van Basmeh & Zeitooneh. Nadat ze overdag noodhulp hebben verdeeld brengen ze de nacht door in hun eigen auto, kan je je dat voorstellen?!
Je merkt ook dat de gebouwen die nog rechtstaan maar tot de tweede verdieping worden bewoond. Want als je hoger zit, heb je te weinig tijd om te vluchten bij een nieuwe aardbeving. Die vrees voor een nieuwe aardbeving zit er echt diep in. Tegelijkertijd merk je dat niemand zijn of haar trauma in de ogen wil kijken. “Carry on and keep busy” lijkt het motto: als je niets om handen hebt en even ademhaalt, heb je tijd om na te denken over wat er gebeurd is. Dat gaat men liever uit de weg. En laat ons vooral niet vergeten dat Syrische vluchtelingen in Turkije de afgelopen twaalf jaar reeds een brutale oorlog ontvluchtten, en al heel wat littekens op hun ziel hebben.
Als we daarnaast met Syrische hulpverleners spreken die vanuit Zuid-Turkije “cross-border” werken in Noordwest-Syrië, zie en hoor je de enorme woede over hoe de Verenigde Naties, en de internationale gemeenschap tout court, de mensen daar in de steek heeft gelaten. Het duurde de vier volle dagen voor er een VN-hulpkonvooi de grens overstak. Er werd geen enkele ondersteuning geboden om mensen in het Noordwesten van onder het puin te redden. De reactie is navenant: op verschillende plekken worden VN-vlaggen in brand gestoken, of uit protest ondersteboven gehangen.
Er is dus een enorme legitimiteitscrisis van de internationale gemeenschap, die niet eenvoudig op te lossen zal zijn. Een goede eerste stap zou alvast zijn om voldoende aandacht en middelen te geven aan de humanitaire catastrofe die zich in Noordwest-Syrië afspeelt.”
Een goede eerste stap zou alvast zijn om voldoende aandacht en middelen te geven aan de humanitaire catastrofe die zich in Noordwest-Syrië afspeelt.
Wat kan ons land doen?
“Sinds dag één van de aardbeving dringt 11.11.11 er, voor en achter de schermen, bij de federale regering op aan om extra financiële middelen vrij te maken voor de slachtoffers in Turkije en Syrië. In de eerste plaats voor dringende noodhulp, maar ook voor de langere termijn: onderwijs, psychologische hulp, de inrichting van kindvriendelijke plekken, …
Maar één maand na de feiten blijft het grotendeels wachten op extra budgetten, additioneel aan het bedrag dat eind vorig jaar reeds was toegezegd voor de humanitaire noden pre-aardbeving. Als je hier rondloopt en de enorme drama’s en noden ziet, is dat ronduit wraakroepend. Zeker als je Premier De Croo in de media hoort spreken over “opvang in de regio”. Over wélke opvang heeft de Premier het dan juist? Er gaapt duidelijk een hemelsbrede kloof tussen Brussel en de brutale realiteit op het terrein.
Positief is wel dat Minister van Ontwikkelingssamenwerking Gennez onlangs aankondigde dat ze er binnen de regering zal voor pleiten om extra financiële inspanningen te doen. We dringen erop aan dat alle Vivaldi-partijen hier onmiddellijk op ingaan. De tijd voor actie en solidariteit is nu. Niet volgende maand, niet volgend jaar, maar nu.”
De slachtoffers van de aardbeving hebben nog steeds hulp nodig. Steun onze partners met een gift.
