Verhaal Griekse kustwacht klopt niet
Een week na de schipbreuk in de Middellandse Zee, die aan meer dan 500 mensen het leven kostte, komt de Griekse waarheid steeds meer onder druk te staan. Erg veel elementen wijzen op een illegale pushback. Hoelang kan Griekenland de waarheid nog achterhouden? In 6 vragen en antwoorden onderscheidt 11.11.11 migratie-expert Flor Didden de feiten van leugens.
1. Wat is er nu echt gebeurd voor de Griekse kust?
“Op de boot die vorige week gekapseisd is op de Middellandse Zee zaten naar schatting 750 mensen aan boord. 104 mensen werden gered en 81 lichamen werden geborgen. Naar schatting zijn er dus zeker meer dan 500 mensen overleden. Vooral de mensen die op het dek zaten, konden gered worden. Maar er zat ook een grote groep vrouwen en kinderen vast in het ruim van de boot. Ze zijn dus mee gezonken met het schip. De boot bevond zich op een plaats waar de zee 4.500 meter diep is. De kans is zeer klein dat die mensen nog teruggevonden worden.”
2. Hoe is het mogelijk dat zo’n drama gebeurt?
“Het eerste grote probleem is het gebrek aan veilige en legale toegangswegen naar Europa. Het hervestigingsprogramma - wat een van de enige legale manieren is - is veel te beperkt. België bijvoorbeeld hervestigde dit jaar amper 25 personen. De mensen die op de boot zaten, hadden dus eigenlijk geen alternatief.
Het tweede grote probleem is dat Europa de reddingcapaciteit op de Middellandse Zee sterk heeft teruggeschroefd. Men monitort nu enkel nog vanuit de lucht. En de reddingen zelf? Die zitten bij de lidstaten die eigenlijk onvoldoende inspanningen leveren om op te treden.”
3. Liegt Griekenland over sommige elementen?
"Het is overduidelijk dat de Griekse versie van de feiten niet klopt. Er zijn de laatste dagen talloze elementen naar buiten gebracht door onafhankelijke media, de Verenigde Naties en ngo’s die de Griekse versie van de feiten sterk onder druk zetten.
Zo beweert de Griekse kustwacht dat er geen noodsignalen werden uitgestuurd door de mensen aan boord, dat ze alle hulp weigerden en wensten verder te reizen naar Italië. Nochtans blijkt uit gegevens van de ngo Alarm Phone, die ook de VN-vluchtelingenorganisatie bevestigt, dat er wél noodroepen werden uitgestuurd vanop het schip. Ook het verhaal dat de boot ‘tegen een stevige koers’ verder richting Italië aan het varen was, klopt niet. Uit de gps-trackinggegevens blijkt dat de boot al minstens 7 uur stillag op dezelfde positie.
Een week na het drama spijpelen ook steeds meer getuigenissen van overlevenden, die nog steeds worden vastgehouden in een centrum, naar buiten. Dit ondanks pogingen van de Griekse autoriteiten om hen af te schermen van media. Een tiental mensen beweren dat de boot gekapseisd is door een manoeuvre van de Griekse kustwacht. Ze zouden de boot met een touw hebben verder gesleept, waarschijnlijk uit de Griekse reddingzone, waardoor deze omgekanteld is. Als dat effectief het geval is – en daar lijkt het echt wel op – dan is er sprake van een illegale pushbackoperatie en een grove misdaad van de Griekse autoriteiten.
Daarbij is het heel opvallend dat de camera op de boot van de Griekse grenswachters op het moment van de redding uitgeschakeld was. Een vergetelheid volgens hen. Maar dit roept toch heel wat vragen op.
Ten slotte was er ook nog het voorstel van het Europese grensagentschap Frontex om een drone ter plaatste te sturen enkele uren voor de ramp om de situatie te monitoren. De Griekse kustwacht weigerde dit en stuurde de drone naar een andere locatie. Er waren dus nauwelijks ogen die konden toezien op wat er nu écht gebeurd is."
4. Had deze ramp vermeden kunnen worden?
"Deze ramp had absoluut vermeden kunnen worden. Ten eerste door het installeren van veilige en legale toegangswegen. Ten tweede door investeringen in Europese reddingcapaciteit zodat we snel ter plaatse kunnen om zo’n drama’s in de toekomst te vermijden. Europa moet ook veel sterker optreden tegen pushbacks, die zijn illegaal en al te vaak dodelijk.
Het is ook zeker niet de eerste keer dat er zo’n scheepsdrama gebeurt. Er zijn dit jaar al meer dan 1.200 mensen overleden op de Middellandse Zee. Vaak in vermijdbare situaties. Ngo’s en internationale organisaties waarschuwen al jaren voor de dodelijke gevolgen van het huidige migratiebeleid. We kunnen alleen maar hopen dat Europese beleidsmakers na dit drama nu eindelijk luisteren en een andere koers beginnen varen."
5. Lost het nieuwe migratiepact deze problematieken op?
“We denken dat de voorstellen in het nieuwe migratiepact géén oplossing zullen bieden voor wat we vandaag zien. En misschien zelfs voor erger zullen zorgen aangezien ze nog meer verantwoordelijkheden leggen bij de lidstaten aan de Europese buitengrenzen om asielzoekers op te vangen. Er is nauwelijks solidariteit vanuit de andere lidstaten. Landen, zoals Griekenland, die nu al niet terugdeinzen om met grof geweld mensen buiten te houden, zullen gewoon nog meer proberen om de verantwoordelijkheid te ontlopen om asielzoekers op te vangen met nog meer illegale pushbacks."
6. Wat zijn de eisen van 11.11.11?
"Onze eerst eis op dit moment is een onafhankelijk internationaal onderzoek. De daders van deze ramp moeten ter verantwoording worden geroepen. Daarnaast pleiten we voor een menswaardig asiel- en migratiebeleid met veilige routes, meer reddingcapaciteit en ook afspraken over wat er gebeurt eens mensen gered zijn en hoe de inspanningen over alle Europese lidstaten gespreid worden. Ten slotte moet ook de situatie in de landen waar veel vluchtelingen vandaag komen, denk aan Turkije of Libië, erop vooruitgaan. Mensen moeten toekomstperspectieven krijgen in die landen."
