Ngo’s klagen NMBS-contract aan met bedrijf dat Israëlische nederzettingen ondersteunt

Samen met Intal Globalize Solidarity, Vrede vzw en Al Haq Europe dient 11.11.11 een klacht in bij de Raad van State om de gunning van een miljardencontract door de NMBS aan te vechten. De spoorwegmaatschappij wil meer dan 600 nieuwe treinstellen aankopen bij de Spaans-Baskische fabrikant CAF, voor een totale waarde van ruim drie miljard euro. Maar volgens ons en verschillende experten is dat een gevaarlijke keuze: CAF is namelijk betrokken bij de uitbreiding van illegale Israëlische nederzettingen.

CAF en de bezette Palestijnse gebieden

CAF bouwt mee aan het Jerusalem Light Rail-project, een tramnet dat illegale Israëlische nederzettingen verbindt met Israëlisch grondgebied. Dat tramnet speelt volgens experts een sleutelrol bij oorlogsmisdaden en de uitbreiding van de nederzettingenpolitiek. Het nederzettingenbeleid wordt internationaal bestempeld als apartheid en annexatie.

VN-rapporteur Francesca Albanese noemde CAF begin juli 2025 expliciet in een rapport over bedrijven die meeprofiteren van Israëls economie en politiek van bezetting, apartheid en genocide. In een brief aan de NMBS drong ze er eerder al op aan het bedrijf uit te sluiten.

NMBS negeerde eerdere waarschuwingen

Toch bevestigde de Raad van Bestuur van de NMBS eind juli de keuze voor CAF. Dat gebeurde ondanks eerdere waarschuwingen van mensenrechtenorganisaties én ondanks een arrest van de Raad van State in juni, dat een eerdere gunningsbeslissing schorste.

“De NMBS weet heel goed dat CAF rechtstreeks betrokken is bij grove schendingen van het internationaal recht,” zegt Mehdi Salhi van Intal. “We hebben de directie tal van rapporten bezorgd die de betrokkenheid van CAF documenteren bij de gedwongen verplaatsing van Palestijnen en bij de ontsluiting van illegale nederzettingen. Dat zijn oorlogsmisdaden. Toch schuift men dit terzijde en vraagt men louter om een verklaring van CAF zelf. Die houding is een en al hypocrisie.”

Juridische én morele verantwoordelijkheid

Een overheidsbedrijf als de NMBS is verplicht haar aanbestedingen af te stemmen op de naleving van international recht en mensenrechten. 

“Het is onaanvaardbaar dat een Belgische overheidsinstelling publieke middelen toevertrouwt aan een onderneming die betrokken is bij oorlogsmisdaden,” zegt Willem Staes van 11.11.11. “We vragen dat CAF uitgesloten wordt én dat de NMBS haar procedures aanpast, zodat mensenrechten in toekomstige aanbestedingen altijd zwaar doorwegen.”

Ludo De Brabander van Vrede vzw sluit zich daarbij aan: “Terwijl de bevolking van Gaza wordt afgeslacht en uitgehongerd, en de Israëlische regering openlijk de annexatie van de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem doordrukt, is het hallucinant dat de NMBS een miljardencontract wil gunnen aan zo’n problematisch bedrijf. Publiek geld mag nooit dienen om bezetting en apartheid te financieren. Toch dreigt de Belgische spoorwegmaatschappij hier de ‘deal van de eeuw’ te sluiten – ten koste van fundamentele mensenrechten.”