Huishoudwerk: Leven en werken als….

Ben jij ergens ter wereld actief als huishoudwerker? Dan ben je hoogstwaarschijnlijk…

Vrouw

Wereldwijd zijn 67 miljoen mensen actief als huishoudwerker. 80% van hen zijn vrouwen. Die opvallende statistieken zorgen ervoor dat maar liefst 1 op 25 werkende vrouwen op deze aardbol huishoudwerker is. Dat genderaspect, vrouwelijke arbeider achter gesloten deuren, maakt hen kwetsbaar. “We botsen zo vaker op misbruik,” vertelt Florence Sosiba, vakbondsvoorzitter uit Zimbabwe.

Migrant

Meer dan 30 miljoen van alle huishoudwerkers is actief in Latijns-Amerika of Azië. Heel wat huishoudwerkers komen terecht in de sector als noodzaak. Door conflict, armoede of milieuproblemen, verplaatsen ze zich op zoek naar een betere toekomst. In grootsteden in Zimbabwe, Colombia of België vinden ze vaak werk als huishoudwerker. Velen verplaatsen zich binnen hun land op zoek naar stabiliteit en zijn dus ontheemd. Anderen, maar liefst één op zes huishoudwerkers, trekken de grens over als vluchteling of migrant.

Daardoor neemt het risico op uitbuiting toe. “Huishoudwerkers als ik zijn vaak niet oorspronkelijk van de stad,” vertelt Lida Chavez, huishoudwerker uit Colombia. “Nieuwkomer zijn maakt ons kwetsbaar. Velen van ons hebben een inheemse of Afrikaanse achtergrond, waardoor we vaak botsen op racisme.”

Overlever

Volgens schattingen uit 2016 werken 3,8 miljoen huishoudwerkers, waarvan het merendeel vrouwen, onder dwang. Geweld is daar al te vaak een onderdeel van. Psychisch, fysiek en zelfs seksueel.

“Een vriendin van mij wordt opgesloten door haar baas,” getuigt huishoudwerker Nely Salinas uit Peru. “Elke werkdag is ze 8 tot 14 uur opgesloten. Er was onlangs een aardbeving en ze kon niet naar buiten, ze dacht dat ze dood zou gaan.”

Het geweld en misbruik zijn afgeschermd van de buitenwereld. Bovendien hebben huishoudwerkers vaak geen alternatief om te overleven. Het zorgt ervoor dat hun job één van de meest kwetsbare beroepen ter wereld is en misbruik overal voorkomt.

Zorgverlener

Heel wat huishoudwerkers brengen zorgen toe. Ze helpen zorgbehoevende kinderen, bejaarden en zieken. De covid-19-pandemie heeft duidelijk gemaakt hoe levensnoodzakelijk de zorgeconomie is voor ons welbevinden. Meer dan ooit is het nut van en de nood aan toegankelijke zorgverlening overduidelijk, zowel in ziekenhuizen, rusthuizen, scholen als thuis. In die laatste staan huishoudwerkers dagelijks in de frontlinie.

Onder de meest moeilijke omstandigheden blijven huishoudwerkers vandaag hun steentje bijdragen. In juni 2020 bleek meer dan 3 op 4 huishoudwerkers impact te ondervinden van de coronapandemie en bijhorende maatregelen. Minder uren en jobverlies blijken het vaakst voor te komen. Het is het resultaat van angst voor het virus en overheidsmaatregelen die het moeilijk maken zich vlot te verplaatsen.

Intussen is huishoudwerk meer dan ooit een risicoberoep. Het vele persoonlijke contact en het gebrek aan goede arbeidsvoorwaarden, met bijhorend voldoende beschermend materiaal stelt hen bloot aan het virus. Maar ook een gebrek aan respect maakt hen extra kwetsbaar. “Ik poets bij 10 gezinnen per week,” getuigt Miriam uit België. “Velen doen aan telewerk en ook de kinderen zijn vaker thuis. Ze houden vaak geen afstand en dragen geen mondmasker. Ik moet vuile zakdoeken oprapen en toiletten vol uitwerpselen schoonmaken. Ik maakte zelfs al mee dat ik moest werken terwijl er zieken in huis waren.”