De context van decennialang geweld tegen Palestijnen
Op 7 oktober 2023 lanceerde Hamas een reeks gruwelijke, terroristische aanvallen tegen Israël. 1.200 mensen werden gedood en meer dan 235 mensen als gijzelaars meegenomen naar de Gazastrook. Na deze aanvallen lanceerde Israël een genadeloze oorlog tegen de 2,3 miljoen Palestijnen die in de Gazastrook wonen. Volgens veel Palestijnse en internationale experts is er zelfs sprake van genocide. Maar het geweld vindt niet plaats in een vacuüm en begon niet op 7 oktober.
21 Nov 2023
6 minuten
Tot op dit moment kostte het geweld het leven aan meer dan 11.000 Palestijnen (waarvan 4500 kinderen), meer dan 27.000 mensen raakten gewond en 1,7 miljoen mensen zijn op de vlucht. De Israëlische oorlogsmachine maakt in haar bombardementen op Gaza al vanaf dag één geen onderscheid tussen Hamas als doelwit en burgerdoelwitten, en sloot de Gazastrook af van brandstof, water en elektriciteit. Dergelijke collectieve bestraffing van de burgerbevolking is een oorlogsmisdaad. Verschillende verklaringen van Israëlische politieke en militaire leiders maken bovendien duidelijk dat Israël alle 2,3 miljoen Palestijnen in Gaza als een “legitiem” doelwit ziet.
Naast de vele burgerslachtoffers herleiden de bombardementen in Gaza burgerinfrastructuur tot puin, dwingen mensen tot verhuizing en verslechtert de situatie doordat essentiële basisrechten zoals water, voedsel, elektriciteit en brandstof werden afgesneden. Op de Westelijke Jordaanoever, waar Hamas afwezig is, werden sinds 7 oktober 291 Palestijnen gedood door Israëlische troepen en kolonisten, waarvan 48 kinderen. Het lijkt soms of dit alles begon op 7 oktober maar dat is niet zo.
Gebeurtenissen vinden niet plaats in een vacuüm
Ook vóór 7 oktober werden Palestijnen in de bezette gebieden geconfronteerd met grootschalige en systematische mensenrechtenschendingen. En door het Israëlisch-Palestijnse "conflict" te beperken tot de recente gebeurtenissen, ontkennen we de hele geschiedenis van apartheid en kolonialisme. Het is dan ook cruciaal dat we de dingen in context plaatsen en het Israëlische apartheidsbeleid, de illegale nederzettingen, het beleid van onteigening en structureel geweld erkennen dat een lange en donkere schaduw werpt over het leven van alle Palestijnen in Gaza en de bezette gebieden. Het terrorisme van Hamas verwerpen én scherp zijn voor de manier waarop Israël Palestijnen systematisch onderdrukt: het kan allebei.
Apartheid en Kolonialisme op de Westelijke Jordaanoever
Sinds 1967 hebben opeenvolgende Israëlische regeringen aanzienlijke middelen geïnvesteerd in het oprichten van nieuwe nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever en in Oost-Jeruzalem. Momenteel zijn er meer dan 250 illegale nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem, waar ongeveer 670.000 Israëlische kolonisten wonen. Deze zijn alleen tot stand gekomen door Palestijnen decennialang met geweld te verdrijven en onteigenen. De Israëlische nederzettingen zijn een flagrante schending van het internationaal recht, aangezien ze leiden tot grootschalige landroof en gedwongen verplaatsing van de Palestijnse bevolking.
Daarbovenop stellen tal van ngo's, VN-experten en mensenrechtenorganisaties dat Israël zich schuldig maakt aan apartheid. Dat is een juridisch systeem om de Palestijnen te controleren en te domineren. Een duidelijk voorbeeld is het gesegregeerde wegenstelsel dat Israël heeft ingesteld, waardoor Palestijnen worden beperkt in hun bewegingsvrijheid. In Hebron bijvoorbeeld kunnen sommige Palestijnen hun huizen alleen verlaten via ramen omdat hun voordeuren aan een weg liggen die enkel Israëliërs mogen betreden.
Structureel geweld
Een belangrijke vorm van geweld in de bezette gebieden komt van Israëlische kolonisten, vaak in samenwerking met het Israëlische leger. De gevolgen zijn enorm. Volgens de VN zijn er in 2023 meer dan 400 Palestijnen gedood door Israëlische troepen of kolonisten op de Westelijke Jordaanoever. Dit is het dodelijkste jaar sinds de VN begon met het registreren van Palestijnse sterfgevallen in 2005. Save the Children meldde dat - tot september - 2023 het dodelijkste jaar was voor kinderen op de Westelijke Jordaanoever, waarbij de organisatie de impact van het structurele geweld benadrukt. Dat geweld blijft niet beperkt tot de Westelijke Jordaanoever. Ook in de Gazastrook is het geweld tegen de Palestijnse bevolking schering en inslag.
Gaza: 's werelds grootste openluchtgevangenis
De Gazastrook wordt de “grootste openluchtgevangenis ter wereld” genoemd. Er leven 2,3 miljoen Palestijnen op 365 vierkant kilometer. Ze zijn gevangen tussen de zee aan de ene kant en een 6 meter hoge “ijzeren Muur aan de andere kant. Gedurende de afgelopen 16 jaar heeft deze dichtbevolkte regio een blokkade moeten doorstaan, waardoor een al nijpende humanitaire situatie nu enkel maar wordt verergerd. De regio ondergaat al 16 jaar een blokkade, waardoor levensnoodzakelijke zaken als voedsel, brandstof en water niet zomaar binnen kunnen. Deze nijpende humanitaire situatie is door de recente gebeurtenissen alleen maar verergerd.
Meer dan 80 procent van de bevolking in Gaza is afhankelijk van voedselhulp. Zelfs vóór de totale blokkade op 7 oktober was 90 tot 95% van het water in Gaza ongeschikt voor menselijke consumptie. De gevolgen zijn nog het grootste in de gezondheidszorgsector. Medische benodigdheden zijn beperkt en Palestijnen die behandeling nodig hebben in een ziekenhuis buiten Gaza mogen er niet naartoe reizen.
In deze lange geschiedenis is nog een ander belangrijk aspect: 73% van de mensen in Gaza zijn (kinderen van) vluchtelingen die in 1948 uit steden werden verdreven door de nieuw opgerichte staat Israël. Die werd opgericht na WOII door zionisten: Joodse mensen die streven naar de oprichting van een eigen staat. Ze werden daarbij gesteund door westerse regeringen. Meer dan 750.000 Palestijnen werden hierbij gedwongen verplaatst en mochten nadien niet terugkeren, wat het gevoel van verlies verergert. Deze gebeurtenis wordt in de Arabische wereld ook wel de Nakba, oftewel “catastrofe”, genoemd.
Tussen maart 2018 en december 2019 begonnen duizenden mensen uit Gaza met een reeks vreedzame demonstraties die ze "De Grote Mars van Terugkeer" noemden. Ze marcheerden naar de muur van hun openluchtgevangenis om hun recht op terugkeer te eisen en pleitten voor het einde van de blokkade. De vreedzame demonstraties werden geconfronteerd met een dodelijke reactie van de Israëlische troepen. Maar liefst 214 Palestijnen werden gedood en meer dan 36.000 raakten gewond. Volgens Amnesty International "volgden Israëlische scherpschutters een bewuste strategie om burgers te verminken". Sinds 2008 hebben Israëlische offensieven meer dan 5000 mensenlevens in Gaza geëist.
De balans vandaag
Na 1,5 maand oorlog in Gaza slaagt de internationale gemeenschap er nog steeds niet in om samen op te roepen tot een staakt-het-vuren, terwijl Israël zijn offensief voortzet, etnische zuiveringen in Gaza uitvoert en zelfs operaties lanceert op ziekenhuizen. In oktober en november 2023 werden dagelijkse honderden mensen gedood. Dit in combinatie met gedwongen verhuis maakt dat er gesproken wordt van etnische zuiveringen in Gaza.
De aanvallen door Hamas werden terecht veroordeeld door de internationale gemeenschap. Maar de aanhoudende aanvallen van Israël op de Palestijnse gebieden hebben intussen al een veelvoud aan burgerslachtoffers gemaakt. De Palestijnse burgers zijn niet verantwoordelijk voor de misdaden van Hamas en andere gewapende Palestijnse groepen. Israël mag hen, volgens het internationaal recht, niet laten lijden voor daden waar ze geen rol in spelen en die ze niet kunnen controleren.
Ontdek op welke manier 11.11.11 al het verschil maakte met haar politiek werk
27 oktober
België steunt een VN resolutie die oproept tot een staakt-het-vuren, een volledige humanitaire toegang en de vrijlating van alle gijzelaars en politieke gevangenen.
5 november
Belgische politici worden wakker: Minister Gennez pleit voor sancties tegen Israël. Enkele dagen later doet vicepremier Petra De Sutter hetzelfde en erkent ook premier De Croo expliciet dat alle partijen het internationaal recht schenden.
7 november
CD&V dient, met steun van Vooruit en Groen, een wetsvoorstel in bij het parlement om de handel met bezette gebieden te verbieden.
8 november
5 miljoen extra Belgische steun aan Internationaal Strafhof om oorlogsmisdaden in Palestina en Israel te onderzoeken en berechten.
9 november
Gennez maakt 2 miljoen euro vrij voor extra humanitaire hulp aan Gaza. De regering onderzoekt de komende weken ook een inreisverbod voor gewelddadige kolonisten.
