Burgemeesters kunnen de wereld een beetje redden

In deze opinie pleiten Els Hertogen (directeur 11.11.11), Matthias De Clercq (burgemeester Gent), Wim Dries (burgemeester Genk), en Mohamed Ridouani (burgemeester Leuven) voor een hernieuwde inzet voor internationale solidariteit. Rampen en conflicten elders raken ook Vlaanderen. Burgers, vrijwilligers en lokale besturen zetten zich in, maar zonder structurele steun van hogere beleidsniveaus blijft hun inzet kwetsbaar. Alleen met voldoende middelen en samenwerking kunnen we werken aan een rechtvaardigere wereld.

De mondiale impact van rampen en conflicten lijkt vaak een ver-van-ons-bed-show, maar de realiteit is anders. In de Dorpsstraat en op het gemeenteplein voelen we de echo’s van aardbevingen in Turkije en Marokko, overstromingen in Libië, en oorlogen in Oekraïne of Gaza. Het is hier, in onze Vlaamse dorpen en steden, dat solidariteit écht vorm krijgt. Onze inwoners voelen zich verbonden met wat er elders in de wereld gebeurt, en die verbondenheid vertaalt zich in actie. Het is geen abstract begrip; solidariteit zit in concrete daden van burgers, vrijwilligers, lokale verenigingen en… burgemeesters. En meer: wat beweegt in de Dorpstraat doet ook de wetstraat bewegen.  

Burgemeesters spelen een cruciale rol. Zij zijn de lijm die de lokale gemeenschap bijeenhoudt en haar stimuleert om verantwoordelijkheid te nemen voor mondiale problemen. De afgelopen jaren zagen we dat duidelijk in de manier waarop onze gemeenten hebben gereageerd op crisissen. Ze vingen vluchtelingen op, ondersteunden internationale samenwerkingen en creëerden ruimte voor lokale vrijwilligers die zich inzetten voor mondiale rechtvaardigheid. Dat engagement is fundamenteel, niet alleen in financiële termen, maar ook als een krachtig moreel en politiek signaal.  Lokale besturen zetten zich in voor mensenrechten, niet louter vanuit idealisme, maar ook vanuit expertise: door de samenwerkingen met dorpen en steden elders op de wereld, door het delen van expertise op internationale fora, ... noem maar op.  

Lokale besturen zijn vaak de eersten die gehoor geven aan de roep om solidariteit. Ze doen dit met concrete acties: het organiseren van opvang voor vluchtelingen, het ondersteunen van ontwikkelingsprojecten, of het bieden van een platform voor burgers om hun stem te laten horen.  Maar ze doen dit ook door samen te werken: met NGO's, lokale verenigingen en andere organisaties bundelen ze de krachten om projecten te ondersteunen, solidariteitsacties op te zetten en internationale samenwerkingen vorm te geven. Deze lokale solidariteit is geen optelsom van toevallige initiatieven; het is de vrucht van een brede samenwerking tussen verschillende actoren die samen verantwoordelijkheid nemen voor wat er elders in de wereld gebeurt. 

Toch mogen we niet vergeten dat deze inspanningen ondersteuning nodig hebben. Burgemeesters en lokale besturen kunnen veel doen, maar ze kunnen het niet alleen. De last van internationale solidariteit mag niet volledig op hun schouders terechtkomen. Er is nood aan een sterkere, structurele aanpak, en dat vraagt om een adequate financiering van ontwikkelingssamenwerking – voor alle betrokken partijen. Zonder de juiste middelen kunnen lokale besturen niet blijven doen wat ze nu doen. Want hoewel solidariteit lokaal verankerd is, is het een collectieve verantwoordelijkheid die ook hogere beleidsniveaus aangaat. 

We roepen daarom op tot een hernieuwde inzet voor ontwikkelingssamenwerking op alle niveaus. Van de Vlaamse en federale overheid tot de Europese Unie: er moet een duidelijke keuze gemaakt worden om internationale solidariteit structureel te ondersteunen. Alleen zo kunnen we ervoor zorgen dat onze lokale inspanningen duurzaam zijn en dat we effectief bijdragen aan een rechtvaardigere wereld. Lokale solidariteit is sterk, maar het kan niet zonder de juiste middelen. 

Burgemeesters kunnen inderdaad de wereld een beetje redden, maar ze hebben steun nodig. De gemeenschappelijke uitdagingen waar we voor staan, vragen om samenwerking op alle niveaus. Alleen door de krachten te bundelen kunnen we bouwen aan een toekomst waar menselijkheid centraal staat, hier én wereldwijd. 
 

Els Hertogen (algemeen directeur 11.11.11) 
Matthias De Clercq (burgemeester stad Gent)
Wim Dries (burgemeester stad Genk)
Mohamed Ridouani (burgemeester stad Leuven)