Image
A man counts Somali shilling notes having just exchanged US Dollars

11.11.11 vraagt prijsvergelijkingssite voor migranten die geld naar thuisland sturen

Dossier

Belgische migranten sturen jaarlijks naar schatting 2 tot 5 miljard euro naar ontwikkelingslanden. Dat blijkt uit een eerste onderzoek van 11.11.11 en HIVA naar deze geldstromen. Opvallend: zowel migranten als overheid weten weinig over deze geldtransfers of 'remittances'. 

Onderzoek brengt voor het eerst het Belgische geldtransfer-landschap in kaart

De stroom bleef tot dusver grotendeels onder de radar. Gevolg is dat transferbedrijven als Western Union en Moneygram vrij spel krijgen en migranten systematisch hoge transferkosten aanrekenen. 11.11.11 schat dat familieleden in ontwikkelingslanden zo jaarlijks ettelijke miljoenen mislopen. De koepel pleit daarom voor een prijsvergelijkingssite en zal daarover het gesprek aangaan met minister van Ontwikkelingssamenwerking De Croo en met de transferbedrijven.

Migranten sturen wereldwijd jaarlijks meer dan 429 miljard euro naar families en kennissen in de herkomstlanden. Dat is drie keer het bedrag dat rijke landen jaarlijks besteden aan ontwikkelingshulp. Naast de officiële hulpstromen maken de geldtransfers of remittances een groot verschil in het leven van miljoenen ontvangers in het Zuiden en spelen een grote rol in de economie van veel ontwikkelingslanden. Het aantal remittances stijgt jaar na jaar en ook hun belang op de duurzame ontwikkelingsagenda neemt toe. Ook in België benadrukt minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo hun relevantie als financieringsbron voor ontwikkeling naast de officiële ontwikkelingshulp.

11.11.11 voerde samen met HIVA voor het eerst een onderzoek uit dat het Belgische geldtransfer-landschap in kaart brengt. Daaruit blijkt dat het bedrag dat migranten naar hun thuisland sturen veel hoger ligt dan tot dusver werd gedacht.

Op dit ogenblik zijn de geldtransfers een blinde vlek in het Belgische beleid, deels omdat het niet specifiek armoedebestrijding als doelstelling heeft, deels omdat onduidelijk is onder welke bevoegdheid ze vallen. 11.11.11 voerde samen met HIVA een onderzoek uit dat het Belgische geldtransfer-landschap in kaart brengt op basis van een analyse van beschikbare cijfers, interviews met sleutelspelers en focusgroepen met migranten. Daaruit blijkt dat het bedrag dat migranten naar hun thuisland sturen veel hoger ligt dan tot dusver werd gedacht. De officiële cijfers variëren van 508 miljoen euro (Nationale Bank) tot 1,5 miljard (Wereldbank) maar komen zeker hoger uit: minimaal 2 en maximaal 5 miljard euro.

Op dat geld worden hoge transferkosten aangerekend, zeker voor kleine bedragen. Afhankelijk van het doelland kunnen die oplopen tot meer dan 15%. Nochtans blijkt uit alle studies dat de transfers een belangrijke rol spelen in het drukken van de armoedecijfers. De VN vraagt dan ook een wereldwijde verlaging van deze kost naar 3%.

Daar zijn we in België nog lang niet en 11.11.11 wijt dat aan monopolieposities van de transferbedrijven en onvoldoende markttransparantie. Bovendien zijn er (te) weinig specifieke gegevens. Samengevat: we weten nauwelijks over hoeveel geld het gaat en al helemaal niet naar waar het gaat.

    Image
    A man counts Somali shilling notes having just exchanged US Dollars
    Naast de officiële hulpstromen maken deze geldtransfers een groot verschil in het leven van miljoenen © AMISOM Public Information (Flickr) [CC0], via Wikimedia Commons

    11.11.11 pleit er daarom voor om versneld werk te maken van de 'grondige reflectie over remittances' die de regering in 2014 aankondigde. Op zijn minst moet er een beter zicht komen op de geldstroom.

    Vandaag kiezen migranten bijna automatisch voor de grootste provider, vaak zonder te weten dat er ook alternatieven bestaan. In Italië zorgde een vergelijkingssite na introductie voor een halvering van de kosten.

    Ondertussen vraagt 11.11.11 dat er nu al werk wordt gemaakt van lagere transferkosten. Het gaat hier immers over zeer veel geld: zelfs bij een lage kost van 5% op het onderste deel van de vork (2 miljard) gaat het over minimum 100 miljoen euro per jaar. Dat is geld dat de families ter plaatse mislopen. Om dit aan te pakken moet er voor 11.11.11 een vergelijkingssite komen, zodat migranten vrij kunnen kiezen en de prijzen zeker zullen dalen. Vandaag kiezen de migranten bijna automatisch voor de grootste provider, vaak zonder te weten dat er ook alternatieven bestaan. In Italië zorgde zo'n vergelijkingssite na introductie voor een halvering van de kosten.

    Het dossier Remittances from Belgium as a lever for development werd gelanceerd op de Think Global Day 2017, de jaarlijkse denkdag van 11.11.11 over ontwikkelingssamenwerking.