Internationale solidariteit onder vuur terwijl de wereld in brand staat
04 Feb 2025
6 minuten
Het regeerakkoord van de Arizonacoalitie brengt ingrijpende keuzes voor ontwikkelingssamenwerking, migratie en klimaat. 11.11.11 maakt een eerste analyse van de impact en mogelijke gevolgen, voor onder meer de geopolitieke positie van België en de aanpak van wereldwijde crises.
Terwijl wereldwijde crises zich opstapelen, zou de Arizonacoalitie volgens de laatste info ervoor kiezen om het budget voor ontwikkelingssamenwerking met 25% te schrappen – een ongeziene besparing met verregaande gevolgen. Tegelijk wordt de fiscale aftrek voor giften verlaagd van 45% naar 30%, waardoor de ngo-sector langs twee kanten wordt geraakt.
In Congo woedt een verwoestende oorlog, in Gaza zoeken mensen hun familie en vrienden onder het puin en in Syrië en Libanon heerst diepe crisis. De wereld staat in brand. Net op dat moment zou deze regering ervoor kiezen om internationale solidariteit een extra klap toe te dienen. Die keuze zal slachtoffers maken en leidt tot meer instabiliteit, chaos en onveiligheid.
De besparing komt in de nasleep van de drastische bezuinigingen van Trump, die op dag één van zijn presidentschap miljarden aan levensreddende steun schrapte. Dat leidde wereldwijd tot medicijnentekorten, stopzetting van voedselbedeling en een stijging van HIV-patiënten die vermeden kon worden. “Net op dat moment verwachten wij dat België toont dat ze wél blijft kiezen voor internationale samenwerking en solidariteit,” klinkt het.
Met deze beslissing tast de toekomstige regering de internationale positie van ons land aan. “Ontwikkelingssamenwerking, defensie en diplomatie zijn drie poten van dezelfde kruk. Zaag er één af, en je ondermijnt de sterke positie van België in het buitenland,” aldus Hertogen. “De coalitie erkent die driepoot expliciet in haar regeerakkoord, maar ondergraaft deze strategie van meet af aan op budgettair vlak.”
Ontdek meer over ontwikkelingsbeleid in het federaal regeerakkoord
Palestina: genocide, maar nauwelijks een vuiltje aan de Arizona-lucht
De nieuwe Arizonaregering benadrukt terecht het cruciale belang van de “op regels gebaseerde internationale orde” en haalt scherp uit naar actoren die de internationale rechtsorde ondermijnen, zoals China en Rusland. Maar het land van wie het optreden een existentiële bedreiging vormt voor diezelfde orde, Israël, wordt met fluwelen handschoenen behandeld.
Het regeerakkoord bevat enkele oproepen tot een tweestatenoplossing en een veroordeling van het Israëlische nederzettingenbeleid, maar laat na duidelijke gevolgen (economische sancties, wapenembargo) te verbinden aan de massale Israëlische oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en genocide. Na decennia van tandeloze Europese oproepen en veroordelingen zou het duidelijk moeten zijn dat business as usual geen zoden aan de dijk zal brengen. Telkens hetzelfde doen (veroordelen maar geen actie ondernemen) en een beter resultaat verwachten, beantwoordt aan Einsteins definitie van waanzin," benadrukt 11.11.11. “Miljoenen mensen wereldwijd hebben het volledig gehad met de Westerse schizofrenie en dubbele standaarden over de genocide in Palestina. Arizona zegt de internationale rechtsorde overeind te willen houden, maar haar aangekondigde beleid dreigt juist bij te dragen aan de ondermijning van diezelfde orde”, aldus de Koepel van Internationale Solidariteit.
Tegelijk ziet 11.11.11 ook positieve punten, zoals het voornemen om een voortrekkersrol te spelen in de verdere uitbouw van het Europese sanctieregime tegen gewelddadige kolonisten; een actieve medewerking aan onderzoeken van het Internationaal Strafhof en Internationaal Gerechtshof; en blijvende steun aan het VN-Agentschap UNRWA. 11.11.11 steunt de toekomstige regering volop in het waarmaken van deze beleidsbeslissingen.
Ontdek meer over onze analyse over Palestina in het federaal regeerakkoord
Migratie: chaos & contradicties
Het regeerakkoord kondigt aan mensensmokkel harder te bestrijden, maar schrapt tegelijk het hervestigingsprogramma — een van de weinige veilige en legale migratiekanalen. “Je kan niet tegelijk mensensmokkel aanpakken en de legale alternatieven vernietigen,” zegt 11.11.11. “Dat beleid is een regelrechte copy-past van Donald Trump en zorgt enkel voor méér chaos en onveiligheid.”
Ook de geplande afbouw van het opvangnet baart grote zorgen. De regering wil meer dan 4.000 LOI-plaatsen (lokale opvanginitiatieven) schrappen, terwijl de vorige staatssecretaris dat netwerk net wou versterken. “Dit zal niet leiden tot minder asielzoekers, enkel tot méér mensen op straat,” waarschuwt 11.11.11.
11.11.11 steunt de aandacht voor arbeidsmigratie in de onderhandelingen, maar wijst op de tegenstrijdigheid met het Vlaamse beleid. Hoewel de knelpuntenlijst is uitgebreid naar 251 beroepen, blijft slechts een fractie daarvan open voor arbeidsmigratie. “Zo ondergraaft het beleid zichzelf nog te veel,” schrijft 11.11.11 in een reactie. “Je kan migratie niet richten op werk en studie terwijl je tegelijk de deur zo sluit voor wie wil bijdragen aan onze samenleving.”
Nog een positief punt is de belofte om betere opvang en bescherming te voorzien voor vluchtelingen in conflictgebieden, met aandacht voor de samenhang tussen humanitaire, langdurige ontwikkeling en vrede.
Ontdek onze volledige analyse over migratie in het regeerakkoord
Klimaat: ver achter op wat nodig is
Op het vlak van klimaat en biodiversiteit – twee van de grootste uitdagingen van de volgende regering – valt op dat het akkoord hier vaak naar verwijst en enkele maatregelen in de juiste richting voorstelt. Toch blijven de ambities ver achter op wat nodig is. Hoewel de regering verwijst naar de EU-doelstelling van minstens 55% minder uitstoot tegen 2030, ontbreekt enige verwijzing naar nationale reductiedoelstellingen. België ligt nu al niet op koers om haar (reeds lage) EU-doelstelling van 47% uitstootvermindering te halen, en volgens analyses van FOD Volksgezondheid en Leefmilieu is zelfs dat zonder extra maatregelen onhaalbaar.
Opvallend is dat, ondanks de focus op besparingen, de afbouw van fossiele subsidies nog onbenut potentieel blijft. Deze bedragen volgens de FOD Financiën jaarlijks zo’n €13 miljard, maar worden in het akkoord voorlopig enkel ‘onderzocht’. 11.11.11 benadrukt dat een onderzoek een voorzichtig positieve stap is, maar actie niet mag uitblijven.
“Solidariteit stopt niet aan de landsgrenzen”, benadrukt 11.11.11. “Toch blijft het regeerakkoord stil over België’s rol als historische uitstoter en ontbreken concrete verplichtingen rond internationale klimaatfinanciering. Dat terwijl een eerlijke en geloofwaardige bijdrage van ons land €540 miljoen bedraagt. Volgens de berekening van de federale administratie zelf.”
Handel en investeringen: China prominent aanwezig
“Europa zoekt een nieuwe geopolitieke relevantie, daarbij kan ze echte kansen creëren door eerlijke handel die verder gaat dan intenties en inzet op duurzame ontwikkeling, een geloofwaardig alternatief voor de huidige race to the bottom,” aldus 11.11.11.
Het regeerakkoord verwijst naar de mensenrechtenschendingen tegen de Oeigoeren en Tibetanen in relatie met China. Zulke focus op mensenrechten is positief volgens 11.11.11, maar moet consequent gebeuren, ook in het handelsbeleid: “Mensenrechten mogen geen ‘cherrypicking’-proces zijn waarbij ze enkel naar voren worden geschoven als het politiek uitkomt.”
Als tegengewicht tegen de Chinese concurrentie wil de regering handels- & investeringsakkoorden sluiten in Zuidoost-Azië. “Het is cruciaal dat deze akkoorden niet enkel economisch rendement opleveren, maar ook respect tonen voor mensenrechten, milieu en de betrokken lokale gemeenschappen,” stelt 11.11.11.”Vandaag de dag zijn die nog al te vaak ondergeschikt aan de commerciële logica. Consistentie en afdwingbaarheid op vlak van mensenrechten en duurzaamheid over het gehele handelsbeleid moeten de norm worden.”
Het regeerakkoord van de Arizonacoalitie brengt ingrijpende keuzes voor internationale solidariteit, mensenrechten, migratie en klimaat. 11.11.11 zal de komende dagen de impact en mogelijke gevolgen van het regeerakkoord, de verdere uitwerking en bijhorende budgetten blijven opvolgen.
