Droogte in Zimbabwe

Lenard Mapondera is een viskweker in Zimbabwe. Hij ziet de gevolgen van de opeenvolgende droogtes overal om hem heen. Door de lange hittegolven is het waterpeil van het Karibameer waar hij vist, dramatisch laag gezakt. De eierproductie en de groei van de vis wordt hierdoor beïnvloedt, bedrijven leiden verlies, mensen verliezen hun baan. Vrienden van hem hebben hun toevlucht genomen tot illegale visstroperij. “Als het meer er niet meer is, kunnen wij hier niet meer blijven.” 

De klimaatverandering heeft al langer een grote impact op Zimbabwe. Tussen 2019 en 2021 kende het land twee opeenvolgende droogtes, terwijl de bevolking nog aan het bekomen was van cycloon Idai. Die veranderde in 2019 het leven van bijna 300.000 mensen. De cycloon vaagde toen de helft van de maïs-, bananen- en yamplantages weg en beschadigde irrigatiesystemen.

De aanhoudende droogtes, intensere hittegolven en onregelmatige regenval bedreigen de oogsten, de voedselveiligheid en de banen van landarbeiders. Door het dalende waterpeil trekken vissen dieper het meer in, waardoor ambachtelijke vissers zich verder moeten wagen, in wankele bootjes. De overheid biedt weinig soelaas.

Maar de landarbeiders blijven niet bij de pakken zitten. Ze eisen steeds luider hun plek rond de tafel. Ze willen druk zetten op rijkere landen om hun verantwoordelijkheid te nemen. Ze willen de kaarten die momenteel in het nadeel van deze vergeten bevolking zijn schudden, beter leggen en mee zorgen voor een rechtvaardige transitie.

Want Zimbabwe is het zoveelste voorbeeld van een land waar de bevolking nu al een zware prijs betaalt voor een veranderend klimaat waarvoor zij geen verantwoordelijkheid draagt. Die verantwoordelijkheid ligt bij de rijkere geïndustrialiseerde landen, die hun comfort gebouwd hebben op een grondstoffenverslindende economie.

De klimaatverandering is helaas een realiteit waar de bevolking van Zimbabwe niet aan ontsnapt.  De General Agricultural and Plantations Workers Union of Zimbabwe (GAPWUZ) verdedigt de belangen van de landarbeiders die in hun werk en leven de gevolgen dragen van een veranderend klimaat.  

GAPWUZ, die samenwerkt met FOS, een lidorganisatie van 11.11.11, helpt boeren en landarbeiders strategieën uit te werken die de impact van het onvoorspelbare klimaat op de landbouw milderen. Samen met lokale organisaties zetten ze de regering onder druk om een beleid te voeren dat een antwoord biedt op de klimaatuitdagingen en zorgt voor duurzame landbouw. 

Lenard voelt zicht gesterkt door de vakbond en door deelname aan workshops: “Enkel door ons te verenigen als arbeiders kunnen we iets veranderen.  Dankzij workshops kan ik mijn andere collega's informeren en bewust maken over de klimaatcrisis en het belang van een rechtvaardige transitie in de visindustrie. We leren niet alleen wat de impact op onze gezondheid en jobs is, maar ook hoe we onze rechten kunnen opeisen tegenover onze werkgevers.”

Copyright coverfoto: © BelgaImage - Jekesai Njikizana - AFP