Waterwinning in Bolivia
Moeder Aarde is moe
28 Oct 2022
3 minuten
Tot voor enkele jaren leefde Valerio Rojas van de visvangst in het Poopómeer in de hoogvlakte van Bolivië. Toen het tweede grootste meer van het land, nu is het een woestijn geworden. De oorzaak: intensieve landbouw en de klimaatverandering. ‘Onze moeder aarde is moe’. Zo luidt het in het Aymara, Rojas’ moedertaal.
Domino-effect
Water is een kostbaar goed in de Andeslanden. De waterwinning is er, door de snelle afwisseling van ecosystemen, erg complex. In het hooggebergte sijpelt het water de grond in om dan lagergelegen bronnen en rivieren te voeden. Als deze bronnen en rivieren droogvallen, komen hele gemeenschappen zonder water te zitten voor de landbouw en dus ook zonder voedsel en drinkwater. Hulp hoeven ze niet te verwachten. Verzekerd zijn betekent niet automatisch een tegemoetkoming. De overheid komt alleen tussenbeide in uitzonderlijke omstandigheden.
Bolivië is een van die landen waar de watervoorziening onder druk staat. Om de groeiende bevolking te voeden is intensieve landbouw een noodzaak. Maar de mijnbouw verbruikt enorm veel water, vernietigt en vervuilt bestaande watersystemen. Dit alles samen met de klimaatverandering leidt tot langere droogteperiodes. Net als in België wordt de droogte in Bolivië veroorzaakt door een keten van effecten die elkaar versterken.
Traditionele technieken te lang vergeten
De technieken voor waterwinning die traditionele culturen in deze regio hadden zijn al te lang vergeten. Het is nu dringend zoeken naar een goede mix van technieken om water te bewaren en wetgeving om schadelijke activiteiten aan banden te leggen.
Dat is wat Agrecol Andes, partner van 11.11.11-lidorganisatie Solidagro in het zuiden van Cochabamba, doet. Ze zorgen voor bewustmaking van lokale gemeenschappen met workshops, publicaties, audiovisueel materiaal en via sociale media. Daarnaast proberen ze sociale organisaties te versterken zodat ze samen met burgercomités druk kunnen zetten op lokale overheden.
In verschillende gemeenten slaagden ze er zo in om een betere bescherming van de waterwingebieden af te dwingen. Daarnaast werken lokale gemeenschappen, ngo’s en technici samen om technieken toe te passen die de waterwinning verbeteren.
‘Sin agua no hay vida’, is een leuze die hier zeer courant is”, zegt German Jarro, directeur Agrecol Andes.
“Lange tijd hebben we alleen geïnvesteerd in de opvang van water voor de aanleg van irrigatiesystemen, zonder ons druk te maken over waar het water eigenlijk vandaan komt.
De afgelopen jaren zetten we in op wetgeving voor de bescherming van deze gebieden. Tegelijkertijd voeren we concrete acties met de dorpen uit deze droge regio. We omheinen de gebieden en beschermen het zo tegen grazend vee en ontbossing. Alleen op deze manier verzekeren we ons van water voor de toekomst, voor irrigatie, drinkwater en het vee”.
Stop jij mee klimaatonrecht?
Klimaatverandering leidt in Bolivia tot langdurige droogteperiodes. Zo komen hele gemeenschappen zonder voedsel en drinkwater te zitten.
Stop samen met ons het onrecht.
Copyright coverfoto: © BelgaImage - Bert Verhoeff