Image
Een tevreden Cielo van 11.11.11-partner Bantay Kita (2de links)  en Cesar van 11.11.11-partner DAR (midden) na de raad van bestuur van EITI.

Nieuwe milieuverplichtingen voor een vervuilende sector

Resultaat

Goed nieuws voor al onze partners in het Zuiden die werken rond mijnbouw. Het Extractive Industry Transparency Initiative (EITI), waar 52 landen lid van zijn, besliste onlangs dat bedrijven voortaan moeten bekendmaken welke impact hun bedrijf heeft op het milieu en welke maatregelen ze nemen om milieuschade tot het minimum te beperken. 

Sanering van een 'vuile' sector

EITI werd in 2002 opgericht onder impuls van o.a. de toenmalige Britse premier Tony Blair om de transparantie in de extractieve sector te verhogen. Iedereen was het er immers over eens dat olie-, gas en mijnbouwbedrijven kampen met corruptie en milieurampen, weinig of geen belastingen betalen, hun contracten liever geheim houden en geen toegang geven tot andere essentiële documenten, zoals milieu-impactstudies.

Deze praktijken veroorzaakten de paradox dat landen met grote voorraden aan natuurlijke rijkdommen vaak een zwakke economie hebben en weinig democratisch zijn. Denk maar aan de DR Congo, een land boordevol grondstoffen met een arme bevolking.

Reden tot vieren

Momenteel telt EITI 52 leden. Hun overheden zijn verplicht om een dialoog op te zetten tussen bedrijven uit de extractieve sector en het middenveld. Ze moeten bovendien jaarlijks een overzicht voorleggen van de betalingen van de bedrijven aan de overheid, wat aan wie verkocht werd, hoe de inkomsten verdeeld werden in de begroting, hoeveel middelen er terugvloeiden naar de lokale bevolking, enzovoort.

Voor het middenveld was dit een belangrijke eerste stap om de bedenkelijke reputatie van olie- en mijnbedrijven aan te pakken. Maar er zijn er natuurlijk nog meer, zoals transparantie over milieubeheer, het respecteren van de milieuwetgeving en het beleid tegenover werknemers en de lokale bevolking. Die voelt immers vaak een directe impact, zoals verlies van land, een lager waterpeil in de rivieren, vervuild water, erosie, enzovoort. 

Op de laatste raad van bestuur van EITI in februari 2019 werd het principe van de milieurapportering goedgekeurd en vanaf 2020 moeten bedrijven alle nieuwe contracten meteen openbaar maken

Daarom verenigde het middenveld zich in het wereldwijde netwerk Publish What You Pay (PWYP), waarin een aantal 11.11.11-partners een actieve rol spelen, zoals Bantay Kita (Filipijnen), DAR (Peru), CooperAcción (Peru) en Fundación Jubileo (Bolivia). Zij hameren al jaren op de uitbreiding van het mandaat van EITI en hebben nu dus reden tot vieren. Op de laatste raad van bestuur van EITI in februari 2019 werd het principe van de milieurapportering goedgekeurd en vanaf 2020 moeten bedrijven alle nieuwe contracten meteen openbaar maken.

Nieuwe strijdpunten

Angelica Dacanay, de communicatiemedewerker van 11.11.11-partner Bantay Kita, woonde in februari 2019 de jaarvergadering van PWYP bij in Senegal. Zij benadrukt vooral de agendapunten van de ngo's: "We blijven wachten op duidelijkere afspraken over gender en de klimaatverandering. Zo ligt er een eis op tafel om alle subsidies en belastingvermindering voor de oliesector af te schaffen. Dit is in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs, maar stuit nog steeds op groot verzet. Waar wachten de beleidsmakers op? Zolang er geen coherent beleid komt, blijven we achter de feiten aanhollen."

Intussen zal PWYP alvast een plan opmaken om alle betrokkenen bij de extractieve industrie te ondersteunen bij de implementering van de nieuwe regels, onder andere met capaciteitsopbouw en uitwisseling van goede praktijken en expertise. Want dat bedrijven hun milieubeleid en -maatregelen uit de doeken moeten doen, kan de corruptie en zware, vaak onherstelbare milieuschade, verder beteugelen. Dit zal uiteraard niet vanzelf lopen. Alle betrokken partijen moeten hun verantwoordelijkheid opnemen en de middelen krijgen om aan de nieuwe vereisten te voldoen.