Maakt Europees Parlement een einde aan de ongebreidelde groei van Frontex?
Op donderdag 21 oktober stemt de plenaire vergadering van het Europees Parlement over de financiering van Europees grensagentschap Frontex. 11.11.11 roept de Belgische Europese Parlementsleden om tegen de kwijting van het budget te stemmen en de toekenning van toekomstige middelen voorwaardelijk te maken aan vooruitgang op vlak van mensenrechten.
Agentschap op drift
De afgelopen jaren is Frontex het duurste agentschap van de EU geworden. Bij de oprichting in 2005, bedroeg het Frontex budget 6 miljoen euro per jaar. In 2020 liep dat bedrag al op tot 460 miljoen euro. Voor de periode tussen 2021 en 2027 is er een astronomisch hoge 5,6 miljard euro vrijgemaakt. Met de financiering werden ook de bevoegdheden van het agentschap stelselmatig uitgebreid. Tegen 2027 zal het agentschap 10.000 grenswachters aanwerven. Tegelijkertijd groeiden ook de bezorgdheden over het respect voor mensenrechten en meer bepaald de betrokkenheid van Frontex bij pushbacks. Een onderzoeksrapport van het Europees Parlement (juli 2021) wees op ernstige tekortkomingen. Uit het onderzoek bleek dat de top van de organisatie niet alleen op de hoogte was van schendingen, maar ze ook onder de mat schoof. Eerder opende het antifraudebureau (OLAF) een onderzoek naar wanbestuur bij Frontex.
Uit het onderzoek bleek dat de top van de organisatie niet alleen op de hoogte was van schendingen, maar ze ook onder de mat schoof.
Bevriezing van de financiering
Het Europees Parlement is als een van de twee begrotingsautoriteiten verantwoordelijk voor de controle op de uitgaven van Europees geld. Op donderdag 21/10 stemt het Europees Parlement over de kwijting van het Frontex budget van 2019. Die kwijting – waar het parlement elk jaar met een zekere vertraging haar goedkeuring voor moet geven - heeft geen directe impact op het huidige Frontex budget.
Toch is het een belangrijk politiek signaal. Wanneer het parlement de kwijting niet verleent is dat een blijk van wantrouwen over de gang van zaken binnen het agentschap en een signaal het agentschap niet (financieel) kan groeien zonder democratische controle en respect voor mensenrechten.
Tegelijkertijd ligt in het parlement een voorstel op tafel dat 12% van het Frontex budget voor 2022 wil bevriezen tot er vooruitgang is op vlak van mensenrechten. Het gaat onder meer over de aanwerving van 20 mensenrechtenmonitors en aanpassing van het monitoring- en klachtenmechanisme. Europese parlementsleden kunnen een duidelijk signaal geven dat het beheer van de buitengrenzen niet kan zonder respect voor de mensenrechten.
Wanneer het parlement de kwijting niet verleent is dat een blijk van wantrouwen over de gang van zaken binnen het agentschap en een signaal het agentschap niet (financieel) kan groeien zonder democratische controle en respect voor mensenrechten.
11.11.11 wijst al langer op fundamentele problemen van het agentschap. Een radicale reset is nodig zodat mensenrechten centraal in de werking van het agentschap komen. In tussentijd is een krimp van de middelen in plaats van een verdere groei aangewezen.
Een radicale reset is nodig zodat mensenrechten centraal in de werking van het agentschap komen. In tussentijd is een krimp van de middelen in plaats van een verdere groei aangewezen.
