Hoe Al-Haq al jaren strijdt voor mensenrechten in Palestina
Terwijl alle ogen op Gaza gericht zijn, neemt ook het geweld op de bezette Westelijke Jordaanoever toe. De Palestijnse mensenrechtenorganisatie en 11.11.11-partner Al-Haq beschermt al sinds 1979 de mensenrechten en rechtsstaat in het bezette Palestijnse gebied. “Israël verbant ons bestaan, maar wij zetten door. Wij blijven strijden voor de rechten van Palestijnen.”
Hoe beschermen jullie de rechten van de Palestijnse bevolking?
We controleren en documenteren mensenrechtenschendingen en pleiten voor nationale en internationale instanties om deze schendingen te beëindigen. Daarbij sporen we aan om de overtreders ter verantwoording te roepen. Ook zetten we druk op het beleid om de wetgeving in lijn te brengen met het internationaal recht. We zijn een door de VN erkende organisatie en hebben al verschillende prijzen ontvangen voor ons werk, waaronder de Mensenrechtenprijs van de Franse Republiek in 2018 en de Oostenrijkse Bruno Kreisky-prijs in 2022.
Interessant weetje: We zijn opgericht in 1979 en dat maakt ons de oudste mensenrechtenorganisatie in het Midden-Oosten.
Hoe zou je de huidige situatie van mensen in de bezette Palestijnse gebieden omschrijven, gezien recente escalaties?
Net zoals verschillende VN-experts dat doen: "apocalyptisch". 2023 was het dodelijkste jaar voor de Palestijnen, met meer slachtoffers dan ooit sinds 1948. Al voor 7 oktober doodde het Israëlische leger 35 Palestijnen in de Gazastrook. Sinds 7 oktober hebben de Israëlische aanvallen al bijna 25.000 levens geëist, waarvan ongeveer 70 procent vrouwen en kinderen. Meer dan 60 procent van alle woningen in Gaza zijn vernietigd of beschadigd, en ongeveer 85 procent van de bevolking is ontheemd.
Het Israëlische leger voert daarbij wijdverspreide, systematische, opzettelijke en willekeurige aanvallen uit tegen de burgerbevolking en alles wat het leven in Gaza in stand houdt. Het ontzegt de toegang tot basisbehoeften als water, geneesmiddelen en humanitaire hulp, en gebruikt verboden middelen, zoals fosfor en collectieve straffen, om oorlog te voeren.
Het doel achter deze misdaden blijkt uit de uitspraken van hoge Israëlische militaire en politieke functionarissen: het Palestijnse volk als groep geheel of gedeeltelijk vernietigen. Genocide dus, ofwel de gruwelijkste misdaad onder het internationaal recht.
Maar terwijl de ogen van de wereld op Gaza gericht zijn, neemt ook het geweld op de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, toe. Al voor 7 oktober doodde het Israëlische leger en de kolonisten daar 203 Palestijnen, en sinds 7 oktober nog eens 329 anderen. De bevolking die er leeft is het slachtoffer van intensief geweld, moord, vernietiging van huizen, arrestaties, collectieve straffen, gedwongen verplaatsing en andere schendingen.
Veel Palestijnen beschrijven de gruwelen die ze nu meemaken als "het opnieuw beleven van de Nakba". Dat verwijst naar de ramp in 1948-1948 waarbij duizenden Palestijnen werden afgeslacht en verdreven, wat leidde tot de oprichting van de staat Israël.
Met welke uitdagingen en schendingen worden Palestijnen geconfronteerd?
Al meer dan 75 jaar worden de Palestijnen onderworpen aan een Israëlisch apartheidsregime, kolonialisme, en een 56 jaar durende illegale bezetting.
De bevolking wordt daarbij geconfronteerd met talloze schendingen, waaronder massamoorden, willekeurige arrestaties, marteling, gedwongen verplaatsing, vernieling van eigendommen, etnische zuivering en meer. Israël schendt zo voortdurend het internationaal recht en ontkent het recht op zelfbestuur in Palestina.
Eén van de belangrijkste uitdagingen daarbij is dat de internationale gemeenschap de dieperliggende oorzaken van het geweld (apartheid, kolonialisme en illegale bezetting) ontkent en niet aanpakt. Net zoals het internationale falen om Israëlische nederzettingen, de uitbreiding ervan en de handel ermee te stoppen.
Zijn er uitdagingen die het werk van Al-Haq bemoeilijken?
Zeker, de onderdrukking heeft gevolgen voor het hele maatschappelijk middenveld, ook voor onze organisatie. Israël heeft zelfs onwettig onze organisatie, en ook vijf andere maatschappelijke organisaties, verbannen en enkele kantoren gesloten.
Maar ook de oorlog in Gaza brengt onze eigen medewerkers in gevaar. Ook zij zijn uit hun huizen verdreven, hebben geen water of elektriciteit, en zijn familieleden verloren. Voor het eerst sinds ons bestaan, kunnen we geen dagelijks verslag meer uitbrengen van de mensenrechtenschendingen in de Gazastrook. Ook op de Westelijke Jordaanoever bemoeilijken het toenemende geweld en de strengere bewegingsbeperkingen ons werk. Ondanks deze obstakels blijven we strijden voor mensenrechten.
Hoe werken jullie samen met lokale gemeenschappen om hun behoeften te begrijpen?
Onze veldonderzoekers monitoren dagelijkse schendingen van Palestijnse mensenrechten, documenteren getuigenissen en communiceren met slachtoffers, hun familieleden en ooggetuigen.
We bieden trainingen over het internationaal recht, waarbij we ons ook in het bijzonder naar jongeren richten om zo de volgende generatie mensenrechtenactivisten klaar te stomen. Om de hele wereld bewust te maken van de situatie in Palestina, organiseren we ook bezoeken voor o.a. parlementariërs en studenten, waarbij ze Palestijnen ontmoeten en verhalen delen.
Hoe zetten jullie internationaal druk?
Dat doen we op verschillende manieren. We maken uitgebreide rapporten over de situatie ter plaatse, verspreiden mediacampagnes en getuigenissen om het grote publiek bewust te maken en zitten samen met internationale mensenrechtenverdedigers en experts rond internationaal recht.
Ook werken we samen met landen wereldwijd en met verschillende VN-organen, waaronder de VN-Mensenrechtenraad.
Daarnaast werken we ook nauw samen met twee andere ngo’s in Gaza om schriftelijke mededelingen in te dienen bij het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag over misdaden begaan door Israëlische leiders. We zetten ook druk op instanties en landen om deze internationale oorlogsmisdaden verder te onderzoeken en berechten. Met succes want Zuid-Afrika heeft een genocide-aanklacht ingediend bij het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in Den Haag, met steun van vele landen waaronder Namibië, Pakistan, Jordanië, Turkije, Bolivia, Brazilië en meer.
Hoe kan de internationale gemeenschap het werk van Al-Haq en soortgelijke organisaties beter ondersteunen?
Erkenning van de onderliggende oorzaken van de Palestijnse strijd, zijnde het koloniale apartheidsregime en de bezetting door Israël, zijn in de eerste plaats cruciaal. En daarna het stoppen ervan.
De internationale gemeenschap kan daarvoor economische sancties aan Israël opleggen, diplomatieke en handelsbanden verbreken en zich inzetten voor gerechtigheid.
Een belangrijk doel in ons werk is het beëindigen van de langdurige straffeloosheid van Israël. Daarvoor moeten landen hun verantwoordelijkheid opnemen. Andere staten zijn verplicht om schendingen van het internationaal recht te voorkomen en te bestraffen. Om een voorbeeld te geven: Landen die de genocide-aanklacht van Zuid-Afrika tegen Israël steunen, geven een belangrijk signaal. We roepen landen op om alles te doen wat mogelijk is om meer misdaden te voorkomen: stoppen met militaire bijstand, maatregelen tegen de jarenlange bezetting en etnische zuivering, en oproepen tot een staakt-het-vuren.
Headerfoto: Palestijnen blijven achter in puin na een Israëlisch bombardement. © Ibraheem Abu Mustafa via Reuters
Steun jij Al-Haq in de strijd voor meer mensenrechten?
Samen met Al-Haq beschermen we de rechten van de Palestijnse bevolking. Ook met jou?
