België behoudt bedenkelijke 16de plaats in Corporate Tax Haven Index

Een club van rijke landen die de internationale regels voor vennootschapsbelasting bepalen, zijn tegelijk ook verantwoordelijk voor meer dan twee derde van de wereldwijde belastingontwijking door bedrijven. De index laat zien hoe de internationale regels voor vennootschapsbelastingen van de OESO er niet in slagen om misbruik ervan door de lidstaten van de OESO op te sporen en te voorkomen. Tax Justice Network vergeleek de OESO-beoordeling van belastingstelsels van landen op het faciliteren van schadelijke belastingpraktijken met de beoordeling in de Corporate Tax Haven Index. Daaruit blijkt dat landen die door de OESO als "niet schadelijk" worden beoordeeld, verantwoordelijk zijn voor 98% van de risico's op misbruik van vennootschapsbelasting in de wereld volgens de Corporate Tax Haven Index.

De Corporate Tax Haven Index rangschikt elk land op basis van de mate waarin het fiscale en financiële systeem van dat land er voor probeert te zorgen dat multinationals hun winst verschuiven uit de landen waar ze economisch actief zijn en zelf multinationals minder belasting laat betalen dan ze zouden moeten. De index rangschikt het fiscale en juridische systeem van elk land met een "belastingparadijscore" op 100. De score van het land wordt vervolgens gecombineerd met de omvang van de financiële activiteiten van multinationals in het land.

Een hogere plaats op de index betekent niet noodzakelijk dat de vennootschapsbelastingwetgeving in een bepaald land agressiever is, maar wel dat dat land in de praktijk wereldwijd een grotere rol speelt bij het faciliteren van winstverschuivingen. Een zeer fiscaal agressieve jurisdictie die een klein volume aan financiële activiteiten van multinationale ondernemingen faciliteert, zoals Anguilla (39ste plaats), zal een lagere plaats innemen dan een minder fiscaal agressieve jurisdictie die een belangrijk gastland is voor financiële activiteiten van multinationals, zoals België (16de plaats).

België kreeg een score van 72,8 op 100. Ons land is daarmee fiscaal agressiever dan het gemiddelde van de OESO-landen (62,4/100) en de Europese landen (67,1).

De Kaaimaneilanden schoven op van de derde naar de tweede plaats in de index. In 2019 hadden de Kaaimaneilanden al een belastingparadijsscore van 100, maar ondertussen verhoogde het volume van de financiële activiteiten die het van multinationals ontvangt met bijna 15 procent, waardoor het wereldwijd een grotere rol speelt bij het mogelijk maken van winstverschuiving.

Ondanks het feit dat de Kaaimaneilanden blijven uitgroeien tot één van de grootste paradijzen voor belastingmisbruik, werd het Britse Overzeese Gebied in 2020 van de zwarte EU-lijst van belastingparadijzen gehaald na een grote PR-campagne. Een poging van een aantal leden van het Europees Parlement om de Kaaimaneilanden in februari 2021 opnieuw op de zwarte lijst te zetten, mislukte. Paul Tang, voorzitter van de commissie fiscale aangelegenheden van het Europees Parlement, riep op om "politieke spelletjes" achterwege te laten in het proces van het opstellen van de zwarte lijst.

Het is hoog tijd dat regeringen lang uitgestelde belastinghervormingsmaatregelen doorvoeren om het wereldwijde belastingmisbruik aan te pakken en om zo de ongelijkheden die door belastingverliezen worden verergerd, ongedaan te maken. Toonaangevende economen en middenveldorganisaties uit de hele wereld roepen op om de belastingregels van de OESO te vervangen door een krachtiger en meer wereldwijd inclusief proces bij de Verenigde Natie. Zo lanceerde een groep regeringsleiders eind februari 2021 een blauwdruk voor wereldwijde belastinghervorming, opgesteld door het UN High Level Panel on International Financial Accountability (FACTI), waarin wordt opgeroepen tot een VN-belastingverdrag om wereldwijde normen vast te stellen, en tot een nieuw intergouvernementeel orgaan bij de VN om belastingregels op te stellen.

Ook België kan een rol in het wereldwijde belastingmisbruik:

• door voordelen in eigen land die belastingontwijking mogelijk maken weg te werken
• door binnen de lopende OESO-onderhandelingen te blijven pleiten voor een akkoord over digitale taxatie en een minimumbelasting op multinationals.
• door parallel aan de OESO-onderhandelingen te pleiten voor een meer inclusief proces binnen de VN.
• door te pleiten in de EU voor een hervorming van de zwarte lijst van belastingparadijzen.