“De boodschap van Westerse leiders is duidelijk: Arabische levens doen er niet toe”

Nadine (36) is de kleindochter van twee Libanezen die tijdens de Libanese burgeroorlog vluchtten naar Canada, waar ze opgroeide. Na haar studies keerde ze terug naar Libanon en werkte ze voor verschillende mensenrechtenorganisaties. Ze woonde tot voor kort in de Libanese hoofdstad Beiroet.   

Nadine, hoe heb je de afgelopen weken beleefd?  

“Stilaan weer een beetje ok, gelukkig. Nu dat ik het land kon ontvluchten, kan ik weer enigszins ademhalen en voel ik me minder gespannen en angstig. Maar het waren erg heftige weken. Na de Israëlische beeperaanvallen op 17 en 18 september was er een soort collectieve angstpsychose neergedaald over Libanon. Iedereen was bang dat zijn of haar GSM zou ontploffen. Angst doet vreemde dingen met een mens.”  

“En dan moesten ze nog beginnen bombarderen. De psychologische terreur van Israëlische drones en “sonic booms” (Israelische gevechtsvliegtuigen die door de geluidsmuur breken om de bevolking te intimideren, nvdr) is trouwens onvoorstelbaar, je bent geen moment op je gemak. Dat is, net als in Gaza trouwens, deel van de Israëlische psychologische oorlogsvoering. Ze terroriseren de gewone burgerbevolking. 24/7. Vanuit mijn appartement in Aley kon ik de bombardementen op de zuidelijke buitenwijken van Beiroet zien en horen. Geloof me, dan doe je geen oog dicht. En door nu ook buiten zogenaamde “Hezbollah-wijken” te bombarderen, geeft Israël een duidelijk signaal: niets of niemand is veilig in Libanon, nergens.”   

Libanon bevond zich ook al voor de huidige oorlog in een erg moeilijke situatie. Hoeveel tegenslag kan een land en bevolking verwerken?  

“Het is te veel, simpel. Een mislukte politieke revolutie in 2019, gevolgd door de grootste economische en financiële crisis die dit land ooit gekend heeft. De Covid-19 pandemie vanaf 2020. De explosie in de Haven van Beiroet in augustus 2020, één van de grootste non-nucleaire ontploffingen in de geschiedenis. En ondertussen vangen we meer dan 1,5 miljoen Syrische vluchtelingen op, wat erg veel spanningen creëert met Libanese gastgemeenschappen. En nu dit nog.”  

Mensenrechtenorganisaties waarschuwen ondertussen dat Libanon een nieuw Gaza kan worden. Hoe waarschijnlijk acht je dat?  

“Alles wijst in die richting. Het bestempelen van hele gebieden als ‘Hezbollah’. De gedwongen evacuatiebevelen om honderdduizenden mensen gedwongen te verplaatsen. Het systematisch aanvallen van burgerdoelwitten en medische infrastructuur. De genocidaire retoriek van Netanyahu, die zegt dat ‘elk huis in Libanon een Hezbollahraket in de keuken heeft’, of van één van zijn ministers die openlijk zegt dat Libanon ‘vernietigd’ moet worden, … En enkele dagen geleden had je een andere Israëlische minister, Bezalel Smotrich, die luidop droomt van een “Greater Israël” in grote delen van de regio.”  

“Toen Gaza startte, dacht niemand dat het zo lang zou duren en deze omvang zou aannemen. Net zomin als iemand verwachtte dat men Israël zo’n vrije hand zou geven, dat er werkelijk geen énkele grens aan hun straffeloosheid zou zijn. Israël heeft een maximalistische en genocidaire agenda, zolang niemand hen een halt toeroept zullen ze niet stoppen. Ook niet in Libanon.   

Hoe kijk je naar de reactie van het Westen?  

“Als Iran een Israëlische legercommandant zou uitschakelen, en daarbij een heel appartementsblok in Tel Aviv opblaast, zouden wereldleiders over elkaar heen struikelen om dit krachtig te veroordelen. Maar wanneer Israël exact hetzelfde doet bij ons, Arabieren, horen we enkel excuusjes en vergoelijkingen vanuit het Westen. De boodschap is duidelijk: Arabische levens zijn minderwaardig. Onze levens doen er niet toe voor het Westen. Dat is puur racisme en een dubbele standaard van jewelste.  

“Vraag eender welke Libanees, eender elke Arabier, wat de meest pijnlijke realisatie van het afgelopen jaar is, en ze zullen je vertellen hoe ze ontdekten dat onze levens er  niet toe doen voor het Westen. De mate waarin we de afgelopen maanden ontmenselijkt werden, maakt dat het onmogelijk is om ooit nog op dezelfde manier te functioneren in deze wereld. Zelfs als de oorlog morgen stopt, zal het onwaarschijnlijk veel tijd vragen om een minimum aan vertrouwen herop te bouwen met het Westen. Onderschat niet hoeveel wrok en woede er zich aan het opbouwen is onder gewone burgers in de Arabische wereld.”  

“Zelfs als je even abstractie maakt van Arabische mensenlevens, is dit trouwens ook een geopolitieke flater van jewelste. Of denkt men in Westerse hoofdsteden écht dat er nog één regering in het zogenaamde ‘Globale Zuiden’ zal luisteren, de volgende keer wanneer het Westen hen de les komt spellen over mensenrechten? Onze leiders zullen eens goed lachen, het Westen heeft élke legitimiteit verloren om nog over internationaal recht te preken. Waardoor de wereld enkel een gevaarlijkere plek zal worden. Het is bovendien best wel ironisch dat het net de extreemrechtse anti-migratiestemmen in Europa zijn die als één blok achter Israël gaan staan, een land dat door haar optreden onnoemelijk veel vluchtelingen creëert.”  

De Israëlische Premier Netanyahu spiegelde de internationale gemeenschap onlangs een “Nieuw Midden-Oosten” voor, een nieuwe orde in de regio. Hoe realistisch is dat volgens jou?  

“Iedereen met een greintje kennis over onze regio wéét dat dit niet zal lukken. De idee dat je gewapenderhand een nieuwe orde kan opleggen in het Midden-Oosten is al vele malen geprobeerd. En gefaald, keer op keer. Neem de Israëlische invasie van Libanon in 1982, waarna ze nog steeds Libanees grondgebied bleven bezetten- dit is wat geleid heeft tot de creatie van Hezbollah. Velen zijn er ook van overtuigd dat het de Amerikaanse bezetting van Irak in 2003 was die heeft geleid tot de creatie van Islamitische Staat (IS). Zelfs in het onwaarschijnlijke geval dat Israël er nu in zou slagen Hezbollah te vernietigen, zal elke vorm van bezetting van Libanon enkel leiden tot de opkomst van een andere verzetsgroep.”

“In eender welke context van illegale bezetting, systematische onderwerping en onderdrukking van een bevolking zal er verzet zijn. Als geweld wordt opgelegd aan een volk, zal het antwoord meer geweld zijn. Of het nu Hezbollah 2.0, 10.0 of 100.0 zal zijn. En natuurlijk is het nooit ok om daarbij burgers aan te vallen. Maar gewapend verzet tegen een bezettende macht is volstrekt legitiem en toegelaten onder internationaal recht. We horen voortdurend over het Israëlische recht op zelfverdediging, maar nooit over het recht van een bezette bevolking om zich te verzetten tegen hun bezetter.”