Waarom we voor een rechtvaardige klimaattransitie gaan

Het klimaat slaat op hol. Of het nu gaat over hitte, bosbranden of over­stromingen, nergens lijk je nog veilig te zijn. De dodentol als gevolg van de klimaatopwarming is enorm. Tus­sen 2000 en 2019 lieten wereldwijd 475.000 mensen het leven door meer dan 11.000 gevallen van extreem weer. In Mozambique gaat het over 125 overlijdens per jaar. 

Waardig werk onder druk

Extreem weer bedreigt het welzijn van mensen nog op andere manie­ren. Zo ondermijnt aanhoudende hitte de veiligheid van de arbeiders die op de Colombiaanse suikerrietvelden werken. Het grillige klimaat brengt ook de voedselzekerheid van de Zuid-Afrikaanse druivenplukkers in gevaar. Hun families bewerken immers vaak een eigen perceeltje om te kunnen overleven. 

Naast de veiligheid op het werk komt de werkgelegenheid zelf in gedrang. De beschadiging van industriele infrastructuur en energieprijsschom­melingen zorgen voor productieon­derbrekingen. In Honduras hebben alle bananenarbeiders hun werk ver­loren, omdat de orkanen Eta en Iota de plantages hebben verwoest. 

We onderv nden allemaal de gevol­gen van de klimaatopwarming. Toch treffen ze niet iedereen even hard, en draagt niet iedereen dezelfde ver­antwoordelijkheid. Kijk je enkel naar uitstoot, dan zorgen hoge- en mid­deninkomenslanden voor 86% van de wereldwijde uitstoot. Daarbij valt China op. Maar kijk je naar uitstoot per inwoner of ten opzichte van inko­men, doemt het aandeel van wes­terse landen op. Breng je nog eens de historische uitstoot in rekening, valt de Europese verantwoordelijkheid nog meer op. Maar die geografische benadering vertelt niet alles. De energiesector is verantwoordelijk voor 75% van alle uitstoot, maar creëert slechts een fractie van de wereldwijde jobs. 

20 multinationals vertegenwoordi­gen een derde van de wereldwijde CO2-uitstoot. De rijkste 5% van de wereld zorgt voor een derde van de wereldwijde toename in CO2-uit­stoot. De armste helft van de wereld zorgt voor maar 7%. 

De verantwoordelijkheid van de grote vervuilers staat haaks op het profiel van de mensen en landen die het hardst getroffen warden. Bovendien verscherpt de klimaatverandering de ongelijkheid gelinkt aan klasse, leeftijd, gender en afkomst. Want niet iedereen is in staat om zich vlot aan te passen. De klimaatopwarming is dus niet alleen een milieuprobleem, maar een nieuwe vorm van sociale onrechtvaardigheid.