Schade-eisen van bedrijven tegen corona maatregelen zijn onaanvaardbaar
Overheden namen de afgelopen drie maanden strenge maatregelen om de verspreiding van het coronavirus in te dammen en de volksgezondheid te beschermen. Een aantal gespecialiseerde advocatenkantoren lijken van deze crisis gebruik te maken om hun winsten op te drijven.
Zij informeren hun klanten momenteel dat ze via internationale schade-eisen compensatie kunnen bekomen voor een hele reeks dringende coronamaatregelen. Een cynische houding die de kosten voor de crisis nog kan opdrijven. Dit toont opnieuw de uitwassen aan van de investeerder-staat geschillenregeling (ISDS) aan.
11.11.11 tekende samen met 450 ander organisaties een wereldwijde oproep om dat te beletten. Overheden moeten wereldwijd beslissen dat ISDS niet van toepassing is op coronamaatregelen.
Internationale investeerders hebben extra mogelijkheden om regeringen aan te klagen
Zo'n 3.000 internationale investeringsakkoorden, afgesloten sinds de jaren 1960, geven buitenlandse bedrijven het recht om schadevergoedingen te eisen van de staten waar ze investeringen hebben gedaan.
Dat gebeurt niet bij de lokale rechtbanken maar voor bijzondere internationale privé tribunalen. Dat systeem heet 'investeerder-staat geschillenregeling' (bekend onder zijn Engelse afkorting ISDS).
Voor tal van coronamaatregelen kan compensatie geëist worden.
Volgens internationale advocatenkantoren kunnen volgende crisismaatregelen aangeklaagd worden:
- opschorting van betalingen van waterrekeningen
- verbod op het afsluiten van drinkwater als gezinnen niet kunnen betalen
- privé-hospitalen of hotels dwingen op bedden vrij te maken voor corona patiënten
- bedrijven opvorderen om ademhalingstoestellen te maken
- opschorten van wegentol om verspreidingshaarden te voorkomen
- opschorten van betalingen van huur of energierekeningen
- gedwongen schuldherschikkingen; beperkingen op verplaatsingen van kapitalen
- bijkomende belastingen heffen
- bedrijven die geld in belastingparadijzen hebben ondergebracht uitsluiten van overheidsbestellingen
- het niet verhinderen van sociale onlust
Gespecialiseerde advocatenkantoren tonen waar compensaties te krijgen vallen
Via ISDS kunnen buitenlandse investeerders, en hun aandeelhouders, grote sommen geld vorderen als ze vinden dat hun belangen zijn geschaad. Ze kunnen zelfs vergoedingen eisen voor toekomstige winsten die ze zouden mislopen. Gespecialiseerde advocatenkantoren die veel geld verdienen aan ISDS, houden investeerders op de hoogte over welke overheidsmaatregelen kunnen worden aangeklaagd.
Staten hebben geen verweer
ISDS is een zeer krachtig instrument in handen van buitenlandse investeerders. Staten kunnen een eis niet tegenhouden, ze kunnen er geen beroep tegen aantekenen, en ze kunnen het systeem niet zomaar afschaffen.
Het enige wat helpt is dat alle landen die dit soort investeringsakkoorden hebben getekend samen beslissen dat deze akkoorden niet van toepassing zijn op corona maatregelen.
En dat is nu net wat 11.11.11 en meer dan 450 organisaties van over heel de wereld op 17 juni hebben gevraagd. Hopelijk valt die oproep niet in dovemansoren.
- Lees de oproep: Open letter to governments on ISDS and COVID-19
