Jorge2

Jorge strijdt voor gelijkheid en diversiteit in Peru: een interview in MagMetal

Een ziekenhuis in het Peruaanse Arequipa weigert een abortus uit te voeren bij een 13-jarig meisje dat al jaren seksueel misbruikt wordt door haar buurman. Een homoseksuele man uit Casa Grande wordt willekeurig opgepakt door de politie en seksueel door hen gemarteld. Als communicatiemedewerker bij de Peruaanse organisatie Promsex strijdt Jorge Apolaya voor gerechtigheid voor die slachtoffers. Hij droomt van een land waarin iedereen zichzelf kan zijn. Samen met 5 andere changemakers is Jorge het gezicht van de nieuwe campagne van 11.11.11.

Een interview uit Magmetal, het e-magazine van ABVV-Metaal (oktober 2020)

 

  • Changemaker

26 Oct 2020

5 minuten

Wie is Jorge Apolaya?

  • 42 jaar
  • Een van de changemakers in de 11.11.11-campagne
  • Hoofd van de communicatiedienst van Promsex in Peru, een organisatie die strijdt voor seksuele rechten en de vrijheid om te kiezen voor seks, anticonceptie, zwangerschap en abortus

 

Jorge2

1,7 miljoen Peruanen omschrijven zich als niet-heteroseksueel

Met campagnes rond gender- en seksuele identiteit, abortus, verkrachting, ongewenste zwangerschappen, mensenhandel, en fysieke en verbale mishandeling van vrouwen voor, tijdens en na de bevalling door medische personeel strijdt de ngo Promsex voor gendergelijkheid in Peru. 10 jaar geleden werden al die thema’s in Peru nog doodgezwegen. Intussen krijgen kinderen en jongeren al informatie via de school mee. Er zijn ook publieke figuren, zoals politici en journalisten, die openlijk uitkomen voor hun homoseksualiteit. En er bestaat lokale, regionale en nationale wetgeving die discriminatie en geweld bestraft. Maar de strijd voor gendergelijkheid en diversiteit is in Peru nog lang niet gestreden.

Jorge Apolaya: “Dit jaar deed het ministerie van Justitie in Peru een enquête. Daaruit blijkt dat 8% – of ongeveer 1,7 miljoen Peruanen – zichzelf niet als heteroseksueel omschrijft. 71% van de respondenten denkt dat vooral de lgbt-groep het slachtoffer is van geweld. Dat zijn belangrijke inzichten.”

Bang om open te zijn over homoseksualiteit

“Ik was 27 jaar toen ik voor de eerste keer thuis sprak over mijn geaardheid, en dan alleen met mijn moeder. Ik wist uiteraard al veel langer dat ik op jongens viel. En mijn ouders misschien ook. Maar alles wat niet normaal was, daarover kon je beter zwijgen – zelfs binnen je gezin. Er bestonden ook geen rolmodellen toen. En je moest zelfs voorzichtig zijn als je naar bepaalde bijeenkomsten wilde waar seksuele identiteit ter sprake kwam. Doordat ik er niet openlijk over kon spreken, is er mij veel van mijn jeugd ontnomen. Daarom is het werk van Promsex zo belangrijk: iedereen heeft het recht om zichzelf te zijn.”

Jorge3

Azul en L.C.

“Een van die cases die mij de laatste jaren emotioneel hebben geraakt, is die van Azul Rojas Marín die op het moment van de feiten in 2008 nog geen transvrouw was. De politie pakte hem zonder aanleiding op. Op het politiebureau hebben ze zijn kleren uitgetrokken en hem gemarteld en uitgemaakt omdat hij homoseksueel was. Azul diende klacht in voor verkrachting en machtsmisbruik, maar het gerecht klasseerde zijn zaak zonder gevolg. De zaak van Azul werd in 2014 opgepikt door de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Rechten van de Mens. Met de juridische hulp van Promsex besliste die dat Azul een schadevergoeding moest krijgen. De commissie verplichtte Peru om lgbt-mensen voortaan toegang te verlenen tot rechtshulp.”

“Een andere zaak is die van een meisje van 13. L.C., haar naam mag niet vrijgegeven worden. Zij raakte zwanger van haar buurman na seksueel misbruik en heeft toen geprobeerd om zelfmoord te plegen. Ze had ernstige verwondingen, maar de artsen weigerden haar te opereren omdat ze een kind droeg. Haar moeder diende een verzoek in om een therapeutische abortus uit te voeren, maar het ziekenhuis weigerde opnieuw. De foetus overleefde het uiteindelijk niet. En het meisje is bijna volledig verlamd. Promsex heeft haar zaak voor de CEDAW gebracht, het VN-comité dat de discriminatie van vrouwen bestrijdt. De rechtbank heeft toen een schadevergoeding en richtlijnen rond therapeutische zwangerschapsonderbrekingen opgelegd.”

“Het zijn de rechtszaken die mij het nauwst aan het hart liggen. Omdat we daar niet alleen die ene persoon mee helpen. Er plukken nog veel meer mensen de vruchten van die beslissingen in de rechtbank: nieuwe lgbt-wetgeving, toegang tot rechtshulp voor alle lgbt-mensen, strengere richtlijnen voor Peru rond therapeutische abortus, …”

 

Met die rechtszaken helpen we niet alleen dat ene slachtoffer, maar een hele groep die lijdt onder geweld en discriminatie.

Jorge Apolaya,

Beperkte mogelijkheid om klacht in te dienen

“Of er momenteel dan geen wetgeving tegen geweld of discriminatie bestaat? Toch wel. Maar ten eerste: dat gaat alleen over geweld op publieke plaatsen. Ten tweede: de mogelijkheden om klacht in te dienen zijn heel beperkt. Er bestaat bijvoorbeeld ook een leerplan dat scholen verplicht om thema’s zoals genderidentiteit en seksualiteit te bespreken. Alleen is niet duidelijk of scholen dat ook echt doen.”

Betoging Promsex

Samenwerking met onderwijsvakbond

“Voor een betere bewustmaking op de werkvloer, werkt Promsex samen met de onderwijsvakbond SUTEP. Via hen verspreiden we informatie bij schoolpersoneel over onder andere vrouwenrechten, tienerzwangerschappen en seksualiteit. Het is belangrijk om te weten dat de vakbonden vóór de staatsgreep van Fujimori sterk stonden in Peru. Vanaf 1992 verdwenen de vakbonden een voor een en zijn veel van hun leiders vermoord. Ook nu nog is er een keiharde repressie tegen vakbonden.”

Na de staatsgreep van Fujimori in 1992 zijn veel vakbonden verdwenen en vakbondsleiders gestorven

Jorge Apoloya,

“Er loopt op dit moment nog een rechtszaak rond Camilla, een meisje in een afgelegen gebied dat verkracht is. En in november komt er een zaak voor het VN-comité van een transvrouw die aangevallen is, maar daarbij geen hulp kreeg van de politie. Met FOS sensibiliseren we tieners over seksualiteit. En in de regio Madre de Dios werken we samen met de gezondheidsdiensten om mensenhandel te bestrijden. We willen dat iedereen erkend, gerespecteerd en beschermd wordt, en dat iedereen dezelfde rechten heeft. Bijvoorbeeld huwelijksrechten voor de lgbt-gemeenschap en het recht op abortus. Zo bouwen we beetje bij beetje aan een land met meer gelijkheid en diversiteit.”