Het Australische 'migratiemodel' is geen model. Een humaan migratiebeleid is mogelijk.
Behrouz Boochani is schrijver, filmmaker en mensenrechtenactivist. Hij zat zes jaar vast in Australische detentie en heeft aan den lijve ondervonden welke desastreuze gevolgen dit systeem heeft. Nu schrijft hij over de tragedies die erdoor veroorzaakt worden. Terwijl veel Europese politici inspiratie zien in deze inhumane aanpak, trekt hij de kaart van de mensenrechten.
Wat is het Australische ‘migratiemodel’?
In 2012 nam de Australische overheid drastische maatregelen om de aankomst van vluchtelingen tegen te gaan. Centraal daarin staat ‘offshore porcessing’. Alle asielzoekers worden meteen naar ‘offshore processing centres’ gebracht op de eilanden Nauru, Manus (in Papoea-Nieuw-Guinea) en Christmas Island. Elke kans op asiel in Australië is vanuit deze centra onmogelijk. Met andere woorden: ook mensen die effectief recht hebben op asiel onder het internationaal recht, komen het land nooit meer in. In die centra worden ze vastgehouden, vaak voor vele jaren.
Daarnaast kwam er wetgeving om ‘pushbacks’ mogelijk te maken en wordt het leger ingezet om vluchtelingenboten terug te drijven tot buiten de territoriale wateren.
Waarom faalt dit soort beleid?
Voorstanders beweren dat het Australisch beleid de bootmigratie van mensen op de vlucht volledig gestopt heeft. Dit is niet het geval. Er zijn nog steeds mensen die per boot proberen om Australië te bereiken. Bovendien slagen mensen er nog steeds in om Australië te bereiken (200 in 2022).
De impact op vlak van mensenrechten is dramatisch en leverde Australië talloze veroordelingen op door de Verenigde Naties. Families worden gescheiden. Kinderen ondernamen zelfmoordpogingen door zichzelf in brand te steken, scheermesjes in te slikken, zich op te hangen en niet meer te eten. Verkrachting en seksueel geweld, ook door de bewakers, komen veel voor. Een belangrijk element daarin is dat mensen worden opgesloten voor onbeperkte duur. De Iraanse schrijver Behrouz Boochani, die zelf jaren vast zat in detentie op Nauru, omschrijft die oneindigheid als een vorm van foltering.
Het detentiebeleid heeft geleid tot de dood van 13 mensen, waarvoor de Australische regering verantwoordelijk wordt gehouden. Ondertussen blijven er nog steeds asielzoekers in Papoea-Nieuw-Guinea zonder enige hoop op een toekomst.
Daarnaast is er de enorme financiële kostprijs. In 2022 bedroeg de kost van offshore processing bijna 600 miljoen euro. Per asielzoeker kwam dat neer op meer dan 2 miljoen euro voor een jaar.
Tenslotte draagt dit beleid bij aan de internationale ‘race to the bottom’ die aan de gang is voor de bescherming van mensen op de vlucht. Steeds meer landen proberen hun verantwoordelijkheid van zich af te schuiven. Dit leidt ertoe dat vluchtelingen steeds meer voor een gesloten deur komen te staan.
Hoe kijken EU-politici naar dit beleid?
Helaas vindt de Australische aanpak meer en meer weerklank bij beleidsmakers. Ook in Europa. De Britse regering inspireerde zich op Australië toen het een deal sloot met Rwanda om asielzoekers die per boot in het Verenigd Koninkrijk toekomen naar dat land over te brengen. Zelfs de slogan ‘Stop the boats’ werd geleend van Australië om het plan in de markt te zetten. In Denemarken speelt de regering met hetzelfde idee. Ook in België zijn verschillende politieke partijen voorstander van dit beleid.
Wat zijn de oplossingen/eisen van 11.11.11?
We pleiten voor een menswaardig Europees asiel- en migratiebeleid gebaseerd om solidariteit tussen de lidstaten. We vragen meer veilige routes, meer reddingcapaciteit en ook afspraken over wat er gebeurt eens mensen gered zijn en hoe de inspanningen over alle Europese lidstaten gespreid worden.
Ten slotte moet ook de situatie in de landen waar veel vluchtelingen verblijven, denk aan Turkije, Libanon of Libië, erop vooruitgaan. Mensen moeten toekomstperspectieven krijgen in die landen.
Deze webpagina is medegefinancieerd door de Europese Unie. De inhoud ervan valt uitsluitend onder de verantwoordelijkheid van 11.11.11 - Koepel van Internationale Solidariteit en weerspiegelt niet noodzakelijk de standpunten van de Europese Unie.
