Belgische F-16's bombarderen Syrië – reactie 11.11.11

11.11.11 vraagt zich ook af wat 'onze jongens' in Syrië gaan doen. "Britse bommenwerpers keren al weken onverrichter zake terug. De Nederlandse F-16's staan grotendeels stil. Onze deelname is dus vooral symbolisch." 11.11.11 vraagt een constructievere aanpak om IS duurzaam te verslaan.

De federale regering besliste vandaag om de F-16's die vanaf 1 juli deelnemen aan luchtaanvallen tegen IS in Irak ook in te zetten in Syrië. Daarmee komt ze tegemoet aan een vraag van de VS die begin maart bekend werd. 11.11.11 betreurt de beslissing om verschillende redenen. 

Sinds augustus 2014 werden er meer dan 41.500 bommen en raketten afgevuurd op IS-doelwitten. Toch is IS niet verslagen. Meer nog, doordat de organisatie zich op de grond aanpast is er een tekort aan doelwitten. De Britse luchtmacht kon in vijf weken amper vier keer een IS-doelwit onder vuur nemen.

In de huidige context is een eenzijdig militaire anti-IS benadering een afleiding van de veel belangrijkere taak om de Syrische crisis in zijn geheel aan te pakken. Hoewel 11.11.11 erkent dat IS militair verslagen moet worden, is er momenteel vooral nood aan een politieke, stabiliserende en humanitaire intensifiëring om de Syrische oorlog te beëindigen en IS duurzaam te verslaan. Zolang er geen coherente strategie is die de realiteit van het Syrische conflict in zijn geheel aanpakt, zijn luchtaanvallen een tactische zet met weinig positief potentieel, oordeelt ook de gerenommeerde denktank International Crisis Group.

De regering legt de focus dus duidelijk verkeerd. 'Deelname aan de luchtaanvallen tegen IS is een foute prioriteit voor België. Het leidt de aandacht af van belangrijkere prioriteiten als de instandhouding van een nationaal staakt-het-vuren en concrete maatregelen ter bescherming van Syrische burgers, de bevordering van de vredesgesprekken in Genève, en de voorbereiding van een post-conflict Syrië. België kan hier een veel nuttigere rol in spelen', benadrukt Bogdan Vanden Berghe van 11.11.11.

De afgelopen weken tonen aan hoe zonder concrete vooruitgang op het terrein de gesprekken in Genève tot mislukken zijn gedoemd, terwijl eerdere interventies in Libië en Irak duidelijk aantonen dat een gebrek aan post-interventieplan de kwaal enkel groter maakt. Willen we echt opnieuw dezelfde fout maken in Syrië?

Ons land heeft ook geen duidelijk scenario voor na de bombardementen. Nochtans bewijzen de ervaringen in Libië en Irak dat het gebrek aan een post-interventieplan zeer zware gevolgen heeft. Beslissen om deel te nemen aan de militaire operatie kan dus niet zonder zo'n scenario. Verschillende organisaties ontwikkelen momenteel dergelijke plannen, maar hebben te kampen met een chronisch tekort aan middelen.

De alternatieven zijn er ondertussen wel én ze zijn productiever dan bombardementen. Zo kan België steun geven aan een onderzoek naar de eventuele ontplooiing van VN-blauwhelmen, steun geven aan airdrops van voedsel en medicijnen boven belegerde gebieden en kan ze de steun aan lokale reddingsorganisaties opvoeren.

Ons land kan daarnaast het voorbeeld volgen van de Nederlandse regering, die haar financiële steun aan het VN-departement van Politieke Zaken verhoogde om de slagkracht van VN-Syriëgezant de Mistura te versterken. Ons buurland maakte ook extra middelen vrij voor het herstel van ziekenhuizen, scholen en infrastructuur in bevrijde gebieden.

11.11.11 ziet ook veel nut in de ondersteuning van het vandaag nog steeds in Syrië opererende middenveld. "Meer dan 800 middenveldorganisaties zijn nog steeds actief in het land. Samen met lokale besturen vormen ze eilandjes van stabiliteit die een dam op kunnen werpen tegen IS: in gebieden waar zo'n lokaal bestuur standhield kreeg IS nooit echt voet aan grond. Deze actoren genieten grote lokale legitimiteit, en zijn ook essentieel om het Syrische sociale weefsel herop te bouwen in de toekomst." Tenslotte kan er ook meer geld naar humanitaire hulp gaan. Het gebrek aan basisvoorzieningen en scholing voor Syrische vluchtelingen vormt een vruchtbare voedingsbodem voor extremisme.

Er blijven dus heel wat onbeantwoorde vragen bij deze Belgische beslissing. Wat is de concrete doelstelling die België hoopt te bereiken? Op welke wijze dragen bombardementen bij aan de bescherming van de Syrische burgerbevolking en het slagen van vredesgesprekken? Welke concrete stabiliserende en humanitaire maatregelen neemt België op korte en middellange termijn? Welke verantwoordelijkheid neemt België in het post-IS tijdperk? En hoe wordt voorkomen dat bombardementen leiden tot onschuldige burgerslachtoffers?

Bogdan Vanden Berghe: 'Als bommen alleen niet werken, moeten er niet gewoon meer bommen afgeworpen worden. Enkel een politieke strategie die de grondoorzaken aanpakt van de oorlog in Syrië en de aantrekkingskracht van IS ondermijnt, heeft kans op succes.'