Balsahoutwinning in Ecuador

Agustin Tentets, president van de Achuar Natie van Ecuador zou 25.000 dollar smeergeld krijgen als hij een bosontginningsbedrijf toegang zou geven tot zijn gebied om er balsahout te kappen. Hij weigerde. Maar elders verwoest de balsakoorts natuur en gemeenschappen. Aangestoken door de eindeloze vraag naar dit hout voor de windturbines die onze duurzame energie leveren. 

Het is een groene paradox: in het Amazonewoud – de long van de wereld – wordt massaal balsahout gekapt. Het lichte maar resistente hout wordt gebruikt voor de wieken van de windturbines. Die zorgen in China en Europa mee voor een duurzame energietransitie. Maar de technische oplossing om de klimaatcrisis te bestrijden die we zelf veroorzaakten, heeft opnieuw een zware impact op lage en midden-inkomenslanden. 

Ecuador zit in het hart van deze storm. Het land is goed voor driekwart van de wereldwijde balsamarkt. Het begon met de balsaplantages aan land. Toen die leeggekapt waren, lieten bosontginningsbedrijven hun oog vallen op de natuurlijke balsabegroeiing op de eilanden en de oevers van de rivieren in het Amazonegebied van Ecuador.

Ze rekruteerden houtkappers uit de inheemse gemeenschappen, die slecht of niet betaald werden. Ze kochten grond op van lokale boeren voor nieuwe balsaplantages of verleidden hen om ook houtkapper te worden. Daardoor ondermijnde ze het vermogen van deze gemeenschappen om in hun eigen voedsel te voorzien. Samen met de balsakoorts deden ook gedwongen prostitutie, corruptie en drugs hun intrede. Hele gemeenschappen raakten ontwricht. 

Doorheen kwetsbaar gebied werden wegen aangelegd om het hout snel af te voeren en mobiele zagerijen lieten rotzooi achter. Met de kap van de balsabomen verloren andere planten en dieren hun beschutting. Maar de impact van de boskapping blijft niet beperkt tot Ecuador. Naarmate de balsavoorraad uitgeput geraakt, verschuift het actieterrein naar Peru.  

Inheemse gemeenschappen als de Waorani en de Ach uar betalen een zware prijs voor onze vraag naar balsahout. Maar uiteindelijk zijn we allemaal de dupe. Terwijl we olie en gas vervangen door windenergie, kappen we de bomen die de CO2 uit onze atmosfeer filteren. Als het Amazonewoud verder krimpt, versnelt de klimaatverandering mee.  

Met de steun van 11.11.11. begeleidt partner Acción Ecológica inheemse gemeenschappen die de roofzucht van ontginningsbedrijven in het Amazonewoud bestrijden. “We vragen dat Europa werk blijft maken van de duurzame energietransitie maar ook werk maakt van een sociaal rechtvaardige transitie. Zodat lokale gemeenschappen niet opnieuw de prijs betalen,” zegt Esperanza Martinez. “De milieucrisis kan niet worden opgelost door de technologie en de energieopwekking te veranderen, maar door veranderingen in de sector voor te stellen die noodzakelijk zijn voor het voortbestaan van de planeet en de samenleving.” 

Copyright coverfoto: © BelgaImage - Cris Bouroncle - AFP