Nieuw rapport telt meer dan 120.000 illegale, gewelddadige pushbacks
Mensen achtergelaten in zee, mishandeld door grenswachters, opgejaagd door politiehonden, beroofd van hun bezittingen—pushbacks waren ook in 2024 geen uitzondering, maar een standaardpraktijk aan de Europese buitengrenzen. Een nieuw rapport van 11.11.11 en acht internationale mensenrechtenorganisaties toont aan dat in 2024 minstens 120.457 mensen op de vlucht teruggeduwd zijn, zonder toegang tot een asielprocedure, vaak met geweld, soms zelfs met dodelijke gevolgen. Dat zijn zo'n 330 pushbacks per dag.
Europese rechtspraak bevestigt illegaliteit, maar straffeloosheid regeert
Pushbacks zijn onwettig onder Europees en internationaal recht. Dat werd recent opnieuw bevestigd door twee mijlpaaluitspraken. In januari 2025 veroordeelde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens Griekenland voor het systematisch terugduwen van mensen op de vlucht. In juni 2024 kreeg Hongarije een boete van 200 miljoen euro van het Europees Hof van Justitie wegens het jarenlang blokkeren van asielaanvragen.
Toch blijft straffeloosheid de norm. Geen enkele grenswachter werd ooit gesanctioneerd voor het uitvoeren van pushbacks, ondanks een berg aan bewijzen.
11.11.11: ‘Bevries EU-financiering voor Griekenland’
Terwijl de EU de andere kant opkijkt van de massale mensenrechtenschendingen, belonen ze landen die pushbacks uitvoeren met extra middelen. 11.11.11 en haar internationale partners eisen onmiddellijke bevriezing van EU-financiering, terugtrekking van Frontex-steun en inbreukprocedures tegen lidstaten die mensenrechten schenden.
Het illegaal wanbeleid van de lidstaten mag niet zonder gevolgen blijven. Van Griekenland is bijvoorbeeld al jarenlang duidelijk dat het de grens overschrijdt. Het weigert mee te werken aan lopende onderzoeken. Pushbacks zijn er genormaliseerd, terwijl het om dodelijk, volstrekt illegaal beleid gaat. De EU moet stoppen met financiering: elke euro die naar dit beleid vloeit, maakt haar medeplichtig.
11.11.11 voerde dit onderzoek samen met Hungarian Helsinki Committee, We Are Monitoring Association (Polen), Center for Peace Studies (Kroatië), Lebanese Center for Human Rights (CLDH), Sienos Grupė (Litouwen), Center for Legal Aid (Bulgarije), Foundation Mission Wings (Bulgarije) en I Want to Help Refugees (Letland). We berekenden het aantal pushbacks op basis van rapportering door overheden en mensenrechtenorganisaties. Aangezien dit alleen gaat over gerapporteerde pushbacks, ligt het werkelijke aantal waarschijnlijk nog veel hoger.