Federaal regeerakkoord doorgelicht: migratie
De regering De Wever sluit legale routes voor mensen op de vlucht voor oorlog & vervolging en bouwt het aantal opvangplaatsen drastisch af. De rechten van mensen die asiel aanvragen in ons land komen stevig onder druk te staan. Ook Europees schuift de regering verantwoordelijkheid van zich af in plaats van solidariteit te tonen. 11.11.11 waarschuwt dat die keuzes zullen leiden tot meer chaos, menselijk leed en kosten voor de samenleving.
Het Arizona-regeerakkoord gooit tal van drempels op die de toegang tot rechten voor mensen op de vlucht bemoeilijken. 11.11.11 maakt zich dan ook grote zorgen over de voorgestelde beperkingen op het recht op gezinshereniging, de herziening van de juridische bijstand tijdens de procedure en verslechterde opvangcondities. Daarnaast zijn de voorgestelde plannen voor de afbouw van opvangcapaciteit op een moment dat nog steeds asielzoekers op straat slapen uiterst problematisch. Zo plant de regering het netwerk van Lokale Opvang Initiatieven (LOI) af te bouwen. Een onbegrijpelijke keuze gezien deze duizenden plaatsen een grote meerwaarde hebben. Meer mensen zullen op straat slapen als gevolg van beleidskeuzes.
Ook op Europees vlak gaat het regeerakkoord niet in de goede richting. In plaats van solidariteit te tonen, wil de Arizona-coalitie verantwoordelijkheid van zich afschuiven en niet bijdragen aan relocaties naar België. Toch lijkt de zwaarste schade vermeden. De regering wil Europees werk maken van meer spreiding en van betere ‘ontvangstomstandigheden’. Er is geen sprake van een breuk met fundamentele mensenrechten die asiel onmogelijk maakt na irreguliere binnenkomst (het Australische model) of het externaliseren van asielprocedures. Het regeerakkoord blijft vasthouden aan de VN-Vluchtelingenconventie, mensenrechten en Europese regels. Het EU-Migratiepact is voor deze regering het kader. Van een (weinig realistisch) opt-out scenario is niet langer sprake. Naast het Pact wil de nieuwe regering “meer en op verschillende manieren samenwerken met herkomst- en doorreislanden, maar ook andere nuttig geachte pistes te verkennen”. 11.11.11 is voorstander van sterke samenwerking met herkomst- en doorreislanden, alleen moet de focus liggen op een betere bescherming van vluchtelingen en de opzet van veilige toegangswegen, niet op grensbewaking. Het is onduidelijk welke andere ‘nuttige pistes’ de onderhandelaars in gedachten hadden maar 11.11.11 waarschuwt voor scenario’s die asielprocedures externaliseren naar landen buiten de EU (zoals return-hubs). Experimenten zoals de UK-Rwanda deal en het akkoord van Italië met Albanië bewijzen keer op keer dat ze niet de oplossing zijn.
11.11.11 maakt zich grote zorgen over de stopzetting van het Belgische programma voor hervestiging. Hervestiging is een levenslijn voor mensen in nood en één van de weinige legale kanalen voor mensen op zoek naar bescherming. De stopzetting staat haaks op de doelstelling van deze regering om mensensmokkel aan te pakken en werk te maken van legale kanalen. Je kan niet tegelijk mensensmokkel aanpakken en de legale alternatieven vernietigen.
Het regeerakkoord belooft "de inzet inzake kwaliteitsvolle opvang en bescherming in de regio van conflictgebieden te versterken". De vraag blijft hoe ze dit gaat doen, gelet op de aankondiging van drastische besparingen op ontwikkelingssamenwerking, het budget waarmee deze inspanningen gefinancierd worden. Daarnaast kondigt het regeerakkoord aan dat ontwikkelingssamenwerking voortaan gekoppeld zal worden aan medewerking aan het Belgische terugkeerbeleid. 11.11.11 gelooft niet dat de budgetten een effectieve hefboom zijn en waarschuwt dat enkel de lokale bevolking in de partnerlanden de prijs zal betalen van eventuele schrappingen van budget.
Ten slotte is 11.11.11 tevreden dat het wettelijk verbod op het vasthouden van gezinnen met kinderen van kracht blijft. Het regeerakkoord kondigt wel een evaluatie van die wet aan na twee jaar. 11.11.11 rekent erop dat de partijen die dit verbod invoerden geen bocht maken. Kinderen sluit je niet op.