Internationaal migratieakkoord komt niets te vroeg

Het is goed dat verschillende regeringspartners zoals vice-premier Decroo die analyse volgen en de aankondiging van Oostenrijk om zich terug te trekken uit het proces veroordeelden.

Op zich is het al bizar dat pas vandaag het eerste internationale akkoord over migratie - een bij uitstek grensoverschrijdende uitdaging- op tafel ligt. Het is evident dat er nood is aan multilaterale samenwerking. Geen enkel land is in staat om die uitdaging op zijn eentje aan te pakken.

"De finale tekst is een evenwichtig akkoord", zegt Bogdan Vanden Berghe, directeur van 11.11.11, "het resultaat van maandenlange onderhandelingen tussen de VN-lidstaten onder leiding van Mexico en Zwitserland en met consultaties van alle belangrijke stakeholders. Dit proces leidde ertoe dat de finale tekst behoorlijk afgezwakt werd ten opzichte van eerdere ontwerpen en dat ook belangrijke principes als non-refoulement, het recht om niet teruggestuurd te worden naar gevaarlijke landen, in de tekst gesneuveld zijn."

Het akkoord is voor 11.11.11 dan ook een absoluut minimum dat o.a. inzake arbeidsmigratie, klimaat gerelateerde migratie en detentie voorzichtige stappen vooruit betekent.

Het akkoord is ook helemaal geen bedreiging voor de nationale soevereiniteit van een land. De regeringen houden de eindbevoegdheid bij de beslissingen en kunnen een eigen migratiebeleid blijven voeren.

Bovendien maakt het akkoord wel degelijk een onderscheid tussen reguliere en niet reguliere migratie in tegenstelling tot wat sommigen vandaag beweren. De Global Compact is expliciet niet juridisch bindend.

Bogdan Vanden Berghe: "Voor de 'niet-reguliere' migranten vraagt het akkoord enkel om hun mensenrechten (zoals vastgelegd in bestaande rechtskaders) te respecteren. Behandel hen als mensen, ook dat lijkt voor sommigen vandaag te veel gevraagd."

De tekst die voorligt komt allerminst 'out of the blue' op de tafel van deze regering. Het startschot voor het traject werd in september 2016 in New York gegeven met de 'New York Declaration for Refugees en Migrants'. In januari 2018 startten de internationale onderhandelingen over de tekst van het akkoord. Die werd gefinaliseerd op 13 juli 2018.

Regeringen die zich vandaag terugtrekken hebben sinds 2016 ontelbare kansen gekregen om aanpassingen te formuleren in de tekst en op de handrem te staan.

Dat een aantal Europese landen zich plots terugtrekken zonder enige steekhoudende argumentatie is schrijnend maar ook veelzeggend over het nieuwe politieke klimaat van wereldwijd populisme.

Uitgerekend leiders die beweren erg bezorgd te zijn over migratie blijken niet bereid om mee te werken aan internationale oplossingen. Dezelfde onwil om tot internationale samenwerking te komen zien we al langer binnen Europa door bewust alle voorstellen naar een beter migratiebeheer, zoals een spreidingsplan, te torpederen. Vandaag passen ze die internationaal toe door dit proces stokken in de wielen steken.

"Het resultaat van dit terugplooigedrag - dat vooral binnenlandse electorale doeleinden moet dienen - zal enkel nog grotere chaos op humanitair vlak zijn", zegt Bogdan Vanden Berghe. "Bijzonder jammer in het Global Compact proces is dat de tekst afgezwakt werd om toch maar iedereen aan boord te houden waarop ze er, vlak voor ondertekening - uiteindelijk toch uit stappen."

Als ook België, dat in 2016 zowel Premier Michel als ministers Reynders, De Croo en Staatssecretaris Francken naar New York afvaardigde, zich voegt bij het rijtje Trump, Kurz en Orban betekent dat niet alleen een enorme deuk in het diplomatieke imago van ons land maar ook de ondermijning van het begin van een internationale oplossing.