Warme Gloed - Alles begint met water

“Het mag niet de bedoeling zijn iemand telkens vis te brengen, het is de bedoeling om de mensen te leren vissen.” Deze spreuk vormt de kern van Warme Gloed vzw, een organisatie die zich inzet voor ontwikkelingsprojecten in Gambia, ook wel bekend als ‘The Smiling Coast of Africa’. “Afrika kruipt onder je huid. You love it or you hate it”, vertelt oprichter en voorzitter Patrick Geysels. In 2009 waren hij en zijn partner 25 getrouwd en hadden ze eindelijk de tijd om hun lang uitgestelde huwelijksreis te maken. Tijdens deze reis naar Jamaica leerden ze over de geschiedenis van de slavenhandel, en vroegen ze zich af: waar kwamen die mensen vandaan? Die vraag leidde hen naar Gambia. Een bezoek aan het dorp Albreda-Juffureh liet een blijvende indruk na. “We beseften dat we hier met kleine dingen een groot verschil konden maken.”

‘Sjareltje’

“Warme Gloed begon met een oude brandweerwagen, geschonken door Brandweer Merksplas, waarmee we naar Gambia reden. We noemde hem ‘Sjareltje’ en hij werd met open armen ontvangen. Tot twee jaar geleden heeft hij nog dienstgedaan”, vertelt Patrick. Na een korte samenwerking met een Nederlandse organisatie besloot Warme Gloed vzw zelfstandig verder te gaan. Ze startten met de ondersteuning van kleinschalige school- en waterprojecten. “Intussen staan we bekend om onze watervoorziening in scholen en kleine leefgemeenschappen.”

Blijvende gloed

De naam ‘Warme Gloed’ is niet toevallig gekozen. “Het idee voor de naam kwam voort uit twee dingen: mensen een warm hart toedragen en de gloed van een vuur dat blijft nagloeien. We wilden iets creëren dat niet dooft, maar blijft smeulen, een blijvende impact”, vertelt Patrick enthousiast. Dat vertaalt zich in een aanpak waarbij de lokale gemeenschap nauw betrokken wordt bij de projecten. “We zorgen ervoor dat de noden vervuld worden en trekken dan verder. We laten het project in handen van de lokale gemeenschap. Maar we laten hen niet zomaar aan hun lot over. We houden contact en helpen indien nodig, maar de initiatieven moeten van henzelf komen.”

Om de samenwerking met de lokale bevolking te versterken, richtte Warme Gloed in Gambia de Moobeta Foundation op, een geregistreerde ngo. “Moobeta betekent ‘iedereen inbegrepen’ in het Mandinka. De lokale leden van deze ngo begrijpen de noden het beste en helpen met vertalingen. Wanneer er concrete afspraken worden gemaakt is er altijd iemand van ons, iemand van Moobeta Foundation en een afvaardiging van de gemeenschap of school waar we het project gaan uitvoeren aanwezig.”

Onderwijs

In 2014 startte Warme Gloed haar werk in Kunting, een dorp op vijf uur rijden van de kust. “Toen we daar aankwamen, leek het alsof we terug in de tijd gingen. De leefomstandigheden waren zwaar, echt een stap terug in de tijd.” Onderwijs was cruciaal, dus begonnen ze met schoolondersteuning en richtten ze een naaiatelier op. Ook werd een groentetuin aangelegd, al kreeg dit project concurrentie van een grotere overheidstuin. Toch bracht hun werk veranderingen teweeg: de infrastructuur en leefomstandigheden verbeterden, en de overheid investeerde meer in schoon water.

Ook watervoorziening vormt de basis voor onderwijs en voedselvoorziening. In Japineh kreeg een schooltuin een omheining om schade door dieren te voorkomen. De tuin stimuleert kinderen om naar school te komen. “Niet om te leren, maar om te eten”, zegt Patrick. De groenten die overblijven, kunnen ze verkopen, en dat geld mogen ze zelf houden. De opbrengst gaat naar nieuw plantgoed, schoolmateriaal en maandverband voor meisjes, zodat ze geen lessen missen. “Anders blijven ze twee tot drie dagen per maand thuis. Op een schooljaar zijn dat véél gemiste dagen”, benadrukt Patrick. 

Warme Gloed is ook in overleg met het ministerie van Onderwijs om een skill center op te richten waar jongeren praktische beroepen zoals metselen en loodgieten kunnen leren. “Als er werk is, is de kans kleiner dat ze in gammele bootjes eindigen in de Middellandse Zee”, verklaart Patrick.

Duurzaamheid van de projecten staat ook centraal. “In Kunting, waar we een waterleidingsnetwerk door het dorpen lieten leiden, was het een vereiste dat dorpelingen werden opgeleid om waterleidingen te onderhouden en kraantjes bij te plaatsen.” Ook de installatie van zonnepanelen gebeurt door een lokale technicus, die jongeren opleidt en leert hoe ze zonnepanelen moeten plaatsen.

Veilige watervoorziening

“Een van de volgende projecten is extra wateropslag in een tuin in Marikoto. Dat is een tuin van drie hectare waar zo’n 180 vrouwen werken. Een van de twee watertanks loopt nu richting het dorp, waardoor er onvoldoende water is voor de tuin”, legt Patrick uit. Als gevolg hiervan wordt er gebruik gemaakt van oude, gevaarlijke waterputten van 25 tot 30 meter diep. “Als daar een kind in valt, komt het er niet meer uit.” Het plan is om een extra wateropslagplaats te voorzien en een net boven de oude waterputten te plaatsen, zodat ze veilig kunnen worden gebruikt als er toch nood is aan extra water. 

Water is sowieso een speerpunt. “In Afrika merken ze de klimaatverandering heel hard. Ze moeten het water steeds dieper gaan zoeken. In Tandi Kunda hadden ze slechts één liter water per persoon per dag, en dat was meer slijk dan water.” Warme Gloed zorgde daar voor diepere putten, filters en grotere opslagtanks.

Paella, wafels en wisselgeld

Om projecten te financieren, organiseert Warme Gloed jaarlijks een Paella-dag. Ook subsidies zijn essentieel: “We vragen steun aan de gemeenten Heist-op-den-Berg en Geel, die we dan combineren met een aanvraag bij Pidpa”, vertelt Patrick. Daarnaast krijgen ze spontane donaties, zoals wisselgeld in de brievenbus. “Hoewel het bedrag klein is, betekent het veel voor ons.” Elke jaar nemen ze ook deel aan de kerstmarkt, waar ze wafels en speculaas verkopen.

Meisje op de ferry

“Een moment dat mij altijd zal bijblijven was toen we een van de eerste keren daar waren. Op de ferry van Albreda-Juffureh naar Banjul kwam een klein nieuwsgierig meisje naar ons toe. Ze voelde aan mijn huid en bril, alles vond ze wonderlijk." Toen de ferry aanmeerde, deed ik teken naar de moeder dat ik haar dochter naar haar toe zou brengen. Maar plots verdween de moeder in de massa. Ik liep haar achterna met het kind in mijn armen en vond haar uiteindelijk terug. Ze begon te huilen en zei: 'Neem haar alsjeblieft mee, alles is beter dan haar hier te laten opgroeien.' Dat raakte me zo diep dat ik er nog steeds kippenvel van krijg.”

Derde kind

Patrick kijkt met hoop en realisme naar de toekomst. "Als mijn droom uitkomt, is Warme Gloed binnen tien jaar niet meer nodig. Maar dat is misschien utopisch." Hij hoopt dat jongeren de fakkel van hem zullen overnemen en de organisatie verderzetten. "Het voelt als mijn derde kind, iets dat ik nooit zou willen loslaten.”