Internationale fiscaliteit

In een wereld waar ongelijkheid toeneemt, grote bedrijven in specifieke sectoren overwinsten boekten terwijl de winkelkar voor burgers duurder werd, pleit 11.11.11 voor rechtvaardige internationale fiscaliteit. Nu verliezen overheden jaarlijks nog meer dan 500 miljard dollar aan inkomsten als gevolg van grootschalige belastingontwijking. Lage inkomenslanden zijn daarbij in verhouding veel meer de dupe. Die middelen zijn nodig om te investeren in de strijd tegen klimaatverandering en in publieke diensten zoals onderwijs en gezondheidszorg, hier maar ook elders.

Race to the bottom stoppen?

Hoe zit het dan met die minimumbelasting voor multinationals? Die moest er toch voor zorgen dat de competitie tussen landen over het laagste tarief een halt werd toegeroepen? Hoewel een stap in de goede richting, is het eindresultaat onvoldoende. Multinationals dragen vandaag nog altijd veel te weinig bij aan de samenlevingen waarin ze opereren. Een faire taxatie van multinationals is een werk van lange adem en moet op internationaal niveau gecoördineerd worden. Zo moet, volgens ons, de minimumbelasting gaandeweg hoger (van 15 naar 25%) en moeten de bestaande vrijstellingen uitdoven. Verder moet de EU werk maken van een ambitieus fiscaal model om multinationals op groepsniveau te belasten, om zo een einde te maken aan boekhoudkundige constructies waarbij winsten artificieel van land wisselen. En tot slot, is het volgens ons cruciaal dat de besluitvorming over internationale fiscaliteit plaatsvindt binnen de VN waardoor lagere inkomenslanden op gelijke voet kunnen deelnemen aan de wereldwijde hervorming van internationale belastingregels.

Twee van de Vlaamse partijen onderschrijven deze 3 eisen: Vooruit en Groen. Ook PVDA schuift 2 van deze speerpunten naar voor. CD&V is erg bondig op vlak van internationale fiscaliteit en focust vooral op wat volgens haar de verworvenheden zijn van de minimumbelasting, maar pleit dus niet voor verbeteringen. Open VLD en N-VA daarentegen zijn tegen het (volledig) opgeven van fiscale autonomie en zijn daarom ook tegen bvb. het belasten van multinationals op groepsniveau. Daarnaast is N-VA tegen wat ze ‘Europese belastingen’ noemt en is Open VLD tegen gold plating d.w.z. dat ze gaan voor loyale omzetting van Europese richtlijnen zonder het ambitieniveau te verhogen nationaal. Vlaams Belang rept in haar programma met geen woord over internationale fiscaliteit.

Kijken we breder naar andere maatregelen op vlak van internationale fiscaliteit dan valt, in lijn met de eerdergenoemde maatregelen op dat zowel Vooruit, Groen als PVDA vrij uitgebreid zijn in hun voorstellen op vlak van internationale fiscaliteit. Bij Groen valt in het bijzonder hun aandacht voor lagere inkomenslanden op.

Er is één maatregel die over de partijgrenzen heen een vrij groot draagvlak geniet en dat is de belasting van de digitale economie. Alle partijen behalve N-VA en Vlaams Belang maken hier in meer of mindere mate melding van.

Ook de financiële transactietaks wordt terug naar voren geschoven door Vooruit, Groen en PVDA. Diezelfde partijen schuiven ook een of andere variant (structureel of in tijden van crisis) van de overwinstbelasting, een belasting die woekerwinsten afroomt, naar voren.

Een aantal partijen pleiten ook voor het invoeren van gekwalificeerde meerderheid inzake fiscale dossiers op Europees niveau zodat het veto van één lidstaat een breed draagvlak binnen de EU niet langer kan blokkeren. CD&V en Vooruit spreken zich hier expliciet voor uit in hun programma, maar ook Open VLD en Groen hebben zich hier elders al voorstander van getoond. N-VA is tegen.

Bij verschillende partijen zien we ook openheid om bepaalde preferentiële regimes, vrijstellingen, aftrekposten en verminderingen te herzien (Vooruit, Groen, PVDA) of toch minstens te evalueren op hun effectiveiteit (Open VLD haalt dit aan in haar antwoord op vragenlijst Netwerk rechtvaardige fiscaliteit).

Fiscale transparantie is eerder beperkt aanwezig in de partijprogramma’s. Vooral Groen en PVDA spreken daarover.

Elk zijn deel, is niks te veel?

De uitdagingen waar we voor staan, op het vlak van de begroting maar ook de energietransitie, zijn niet haalbaar zonder een grotere bijdrage van de grote vermogens. Ondanks wat vaak beweerd wordt, ligt de fiscale druk op vermogens in België niet onoverkomelijk hoog. Zo worden bijvoorbeeld nergens anders in de OESO-landen meerwaarden op aandelen zo laag belast als in België. Bovendien is het zo dat in ons belastingsysteem de personenbelasting voornamelijk progressief is wat betreft de inkomsten uit arbeid, terwijl inkomsten uit kapitaal veel minder belast worden. Daardoor leunt ons belastingsysteem teveel op mensen die werken en te weinig op inkomsten uit vermogen. Er is daarom nood volgens ons aan een gelijkschakeling van inkomsten uit werk en vermogen, via globalisering van inkomsten.

Vooruit, Groen en PVDA zijn voor een globalisering van alle inkomsten, zowel inkomsten uit arbeid als inkomsten uit kapitaal, en een versterking van de schalen van progressiviteit. CD&V houdt vast aan een duaal belastingsysteem. Inkomen uit vermogen wordt aan een vast tarief belast. Inkomen uit arbeid moet volgens hen lager dan nu, progressief, belast, waarbij CD&V de progressiviteit ook wil versterken. Ook Open VLD, N-VA en Vlaams Belang pleiten voor het behoud van het duaal systeem, maar zonder de progressiviteit te versterken.

Vooruit wil een uitbreiding van de effectentaks naar alle financiële activa in iemands vermogen boven de 1 miljoen euro aan financiële middelen met een taks van 0,30 procent. Groen mikt op een verdere uitbreiding van de effectentaks naar het totale nettovermogen op termijn, maar pas boven de 2,5 miljoen euro, met progressief oplopende tarieven. PVDA heeft de vermogens van meer dan 5 miljoen in het vizier. CD&V is voorstander van een vermogenswinstbelasting. Dat wil zeggen dat alleen de aangroei van, opbrengsten uit of overdracht van vermogen kan worden belast. Vlaams Belang schuift in de stemtesten een vermogenswinstbelasting naar voren. Open VLD wil dat de algemene belastingdruk daalt en stelt in de context van een fiscale hervorming dat de sterkste schouders meer lasten moeten dragen, maar daarom kunnen we nog niet van een vermogensbelasting spreken bij deze partij. Volgens N-VA zijn de belastingen op vermogen al talrijk en hoog. De partij kant zich dan ook tegen vermogensbelastingen.