Image
Federaal parlement van België in Brussel

Politiek Nieuws

11.11.11 streeft naar mondiale rechtvaardigheid. Een wereld waarin sociale, burgerlijke, politieke, culturele en economische rechten voor iedereen gerealiseerd zijn binnen de grenzen van de planeet.  Die kan niet gerealiseerd worden zonder structurele veranderingen in het huidige beleid. Druk zetten op het beleid is daarom cruciaal. Hier leest u alles over ons politiek werk.

Overheidsbank Belfius ondersteunt bedrijven in Palestijns gebied

Actualiteit

Uit een onderzoek van 11.11.11 en FairFin, samen met 25 Palestijnse en Europese organisaties, blijkt dat overheidsbank Belfius investeert in bedrijven die gelinkt kunnen worden aan mensenrechtenschendingen in bezet Palestijns gebied. Een eerder rapport legde reeds de betrokkenheid van grote banken zoals BNP Paribas en KBC bloot, maar voor het eerst duikt nu ook de naam van overheidsbank Belfius op.

Bedrijven in opspraak

Via haar vermogensbeheerder Candriam, het vroegere Dexia Asset Management, investeerde Belfius tussen januari 2018 en mei 2021 voor ongeveer 380 miljoen dollar in bedrijven die gelinkt kunnen worden aan mensenrechtenschendingen in bezet Palestijns gebied. Dit geld stroomt onder meer naar bedrijven actief in de bouw van illegale nederzettingen, de vernieling van Palestijnse huizen, transportprojecten voor Israëlische kolonisten, en de illegale ontginning van Palestijnse natuurlijke rijkdommen.”

In februari 2022 voerde FairFin een nieuwe geüpdatete analyse uit, die ook kijkt naar de financiële relaties die Belfius onderhoudt in de periode na 31 mei 2021.  Hieruit blijkt dat de betrokkenheid van Belfius en Candriam zelfs nog groter is als initieel gesteld. Candriam onderhoudt financiële relaties met 16 bedrijven die actief zijn in de Israëlische nederzettingenindustrie, ter waarde van 424,8 miljoen dollar

Belfius stelt dat Candriam niet alleen voor Belfius handelt, en dat het daarom niet correct is om de volledige posities van Candriam in de 16 bedrijven aan Belfius te koppelen. Het verduidelijkt daarbij echter niet welke exacte fondsen in de lijst van 16 bedrijven niet worden aangeboden door Belfius, noch welke proportie van het volume dat Candriam vanuit België beheert voor rekening van Belfius is. Dergelijke informatie is niet publiekelijk beschikbaar.    
 

Dit geld stroomt onder meer naar bedrijven actief in de bouw van illegale nederzettingen, de vernieling van Palestijnse huizen, transportprojecten voor Israëlische kolonisten, en de illegale ontginning van Palestijnse natuurlijke rijkdommen.

Jozef Vandermeulen
Fairfin
Image
Vernieling van een huis in Palestijns gebied
Vernieling van een huis in Palestijns gebied © AlHaq

De bedrijven in kwestie kwamen al meerdere keren in opspraak voor hun betrokkenheid in de Israëlische nederzettingenindustrie. Zo leveren Volvo en Caterpillar machines voor de bouw van illegale nederzettingen en de sloop van Palestijnse huizen, levert het Duitse Siemens treinen voor een verbinding die door bezet gebied loopt, en speelt de Duitse multinational HeidelbergCement een actieve rol in de illegale ontginning van Palestijnse natuurlijke rijkdommen. De Belgische chemiegroep Solvay was dan weer betrokken bij infrastructuurwerken in 2019 waarbij Palestijnse waterbronnen in bezet gebied worden afgeleid naar Israëlische nederzettingen.

Risico op oorlogsmisdaden

Volgens de VN lopen ondernemingen actief in bezet gebied het risico om medeplichtig te zijn aan oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Israëlische nederzettingen vormen een schending op het internationaal recht. In 2018 liet het VN-mensenrechtenbureau dan ook optekenen: "Het is moeilijk om een scenario voor te stellen waarin een bedrijf activiteiten in de nederzettingen zou kunnen ontplooien op een manier die in overeenstemming is met de VN-richtlijnen en met het internationaal recht."

Financiële instellingen zoals BNP Paribas en Belfius hebben onder bestaande VN-kaders eveneens een bijzondere verantwoordelijkheid om te verzekeren dat ze op geen enkele manier bijdragen aan mensenrechtenschendingen. Ze hebben, volgens de Verenigde Naties, bovendien een “ongeëvenaard vermogen” om bedrijven te doen afzien van schadelijke projecten.

Belgische overheid, roep deze banken ter verantwoording

11.11.11 en FairFin roepen de Belgische regering op om dringende actie te ondernemen richting BNP Paribas en Belfius. Banken moeten de activiteiten van hun partners doorlichten op vlak van mensenrechten, daarin speelt de overheid een belangrijke rol. “De Belgische staat is eigenaar van Belfius en de grootste aandeelhouder van BNP Paribas, en heeft dus de nodige macht om deze banken ter verantwoording te roepen”, stelt 11.11.11-directeur Els Hertogen. “Alle alarmbellen gaan af bij deze samenwerkingen. De overheid moet hen afstand doen nemen van bedrijven die zich inlaten met illegale Israëlische nederzettingen.”

Image
Els Hertogen, directeur van 11.11.11

De Belgische staat is eigenaar van Belfius en de grootste aandeelhouder van BNP Paribas, en heeft dus de nodige macht om deze banken ter verantwoording te roepen.

Els Hertogen
directeur 11.11.11 vzw

Volgens 11.11.11 en FairFin moet de federale regering haar invloed op BNP Paribas (als grootste aandeelhouder) en Belfius (als eigenaar) in de schaal leggen opdat deze banken hun investeringsbeleid grondig aanpassen. Daarmee zouden de banken het voorbeeld volgen van enkele Europese financiële instellingen die hun relatie met dergelijke bedrijven stopzetten. Zo zette KLP, het grootste Noorse pensioenfonds, in juni 2021 maar liefst zestien bedrijven op een zwarte lijst omdat er volgens hen een “risico op mensenrechtenschendingen is dat niet te verantwoorden is”.

Daarnaast roepen 11.11.11 en FairFin de regering op om zo snel mogelijk een wettelijke “zorgplicht” voor bedrijven in te voeren, en een actieve voortrekkersrol te spelen in de lopende discussies over een bindende zorgplicht regelgeving op EU- en VN- niveau.
 

Wat kan jij doen?

Fairfin organiseert een 'klachtenbrief'-actie.
Doe mee, en stuur ook een e-mail naar jouw bank.