Opinie: ‘Seksisme? Hoog tijd om het roer om te gooien’

Ook ik lachte al meermaals met seksistische grappen. Ik maakte er zelf. Niemand wil graag bestempeld worden als verzuurd wijf of preutse seut zonder gevoel voor humor.

Helaas zijn zulke mopjes gebaseerd op genderstereotypen. Ze laten de deur wagenwijd open voor grensoverschrijdend gedrag en seksuele intimidatie en geweld. Ook die fenomenen zijn mij als vrouw niet vreemd. Vraag ik dit aan eender welke vriendin, en ze zullen dit bevestigen met hun persoonlijke getuigenissen. De verhalen zijn eindeloos.

Seksisme is een continuüm, een onafgebroken geheel van voorbeelden in tal van vormen. Het neemt de gedaante aan van een ‘onschuldige mop’ maar is evenzeer gewelddadig. Kijk maar naar het hoge feminicide-cijfer in België: in amper drie jaar tijd waren er meer dan 120 moorden op vrouwen, gewoon omdat ze vrouw zijn.

De overheersende stereotypen duwen ons in een strak keurslijf. We groeien op met hardnekkige clichébeelden over hoe iemand zich volgens hun gender moet gedragen. Voldoen aan sociale druk is met andere woorden gewoon ronduit verstikkend. We moeten die bestaande verwachtings- en rollenpatronen doorbreken en opstaan tegen de foute machtsstructuren.

Gelukkig kan ik mij zonder angst naar een veilige werkplek begeven, los van seksuele intimidatie of geweld. Voor miljoenen mensen wereldwijd is dat een ander verhaal. Zeker voor vrouwen in kwetsbare sectoren of LGBTQ-personen is het dagelijkse kost. Ook dit jaar lag het aantal feminicides verbijsterend hoog. Wanneer je tijdens de lockdown thuis werkt en opgesloten zit met je agressor, is er dan zoiets als veilig werk?

Onlangs lanceerde de Vlaamse hulplijn 1712 de campagne #kijknietweg over grensoverschrijdend gedrag in de sport- en cultuursector. Maar liefst één op de vier vrouwen heeft het voorbije jaar ongewenste fysieke of seksuele toenaderingen ervaren in de cultuursector. Het zorgt niet alleen voor schade aan je fysieke, psychologische en seksuele gezondheid maar ook je waardigheid lijdt eronder. De boodschap is duidelijk, blijft niet stil.

Ook de Internationale Arbeidsorganisatie maakte, na vele jaren lobbywerk van middenveldorganisaties, wereldwijd werk van een nieuwe conventie die geweld en pesterijen op het werk moet tegengaan. Zulke internationale kaders helpen maar de cijfers tonen ook aan dat er duidelijk nood is aan preventiecampagnes en bewustwording.

Overheden, van de Belgische tot de Nicaraguaanse, moeten nu hun verantwoordelijkheid opnemen en hun nationale wetgeving aanpassen. Zo gaan we écht richting een wereld zonder geweld en intimidatie, thuis, op het werk en waar dan ook.

De Nigeriaanse feminist en schrijfster Chimamanda Ngozi Adichie verwoorde het goed in een van haar bekendste lezingen ‘We should all be feminists’: “I am angry. We should all be angry. Anger has a long history of bringing about positive change.” Laten we kwaad zijn. Om vervolgens samen dit onrecht aan te pakken met activisten wereldwijd, van Ecuadoraanse studenten tot Zuid-Afrikaanse arbeiders.